زلمی خلیلزاد، فرستادۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان شام پنجشنبه (۳ میزان) در یک گفتوگوی آنلاین با انستیتوت صلح ایالات متحده میگوید که به باور او، همزمان با آغاز مذاکرات، دو طرف از خشونت همچون ابزار برای نیرومند ساختن موقف شان و شکل دادن به مذاکرات کار میگیرند.
همزمان با بن بست مذاکرات در دوحه، جنگها در کشور، داغ شدهاند.
خلیلزاد دربارۀ افزایش خشونتها میگوید: "دو طرف اکنون باید به رسیدن به یک توافق سیاسی که بتواند فصل ۴۰ سالۀ مرگ و ناامیدی را بسته کند، کاملاً تعهد کنند. اما این کار آسان نیست. افغانستان پیچیده است. در آنجا نخبگان قدیمی، نخبگان تازه، کسانی که نخبه خواهند شد، رهبران مذهبی، رهبران شهری و روستایی، قبیلهها و قومها و فرقههای مذهبی وجود دارند. دربارۀ یک نظام سیاسی و اقتصادی برتر و حقوق و ارتباط درست میان جنسیتها، دیدگاههای گونهگون، وجود دارند."
او در ادامه افزود که از تاریخ میدانیم که افغانستان بسیاری اوقات، به "میدان نیابتی مانورهای جیوپولیتیکی مبدل شدهاست و از همینرو در جبهههای منطقهیی و جهانی، "ما به ساخت اجماع در حمایت از صلح آغاز کردیم. به جز ایران، تمامی کشورها و نهادهای مرتبط، از توافق ما با طالبان و اعلامیه مشترک با حکومت افغانستان پشتیبانی کردند."
خلیلزاد به این باور است که افزایش خشونت، سبب کاهش اعتماد، افزایش سوء ظنها میان دو طرف مذاکرات صلح و از بین رفتن اعتمادم مردم به روند صلح میشود.
او میافزاید: "انتظار داریم که مذاکرات بهزودی به کاهش چشمگیر در خشونتها از سوی تمامی طرفها بیانجامند و شمار افغانهایی که کشته و زخمی میشوند، کمتر شود. این کار، به ایجاد اعتماد لازم برای پیروزی مذاکرات کمک خواهد کرد."
او میگوید که پیشرفت نکردن روند صلح، برای مردم بهای سنگینی خواهد داشت و میافزاید که مذاکرات صلح افغانستان، فرصتی برای درست کردن تاریخ است.
خلیلزاد هر چند مذاکرات صلح افغانستان را در دوحه یک فرصت تاریخی و قلب روند صلح افغانستان میداند، اما میپذیرد که راه دراز و موضوعات جنجالی در این روند، پا برجا استند.
او اضافه کرد که احتمال شکست مذاکرات وجود دارد؛ اما امریکا انتظار دارد که این مذاکرات به تهیۀ نقشه راۀ آیندۀ سیاسی افغانستان و تأمین آتشبس پایدار و فراگیر، بیانجامد.
این در حالیست که گروههای تماس هیئتهای مذاکره کننده صلح، روز چهارشنبه برای از میان برداشتن این اختلافات دو بار با هم نشستند، اما هر دو نشست بینتیجه پایان یافتند.
محمدنعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر میگوید که برای رسیدن به یک توافق نهایی، رأی زنیها ادامه خواهند یافت؛ اما منابعی از هیئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان میگویند که طالبان بر پذیرفته شدن خواستهای شان در طرزالعمل تأکید میورزند و هیچگونه انعطافی، نشان نمیدهند.
خواست طالبان برای پذیرش فقه حنفی همچون یگانه منبع تصمیمگیری و تأکید این گروه بر اصل شمردن توافقنامه امریکا با طالبان، مسایل اختلافی در طرزالعمل مذاکرات صلح افغانستان استند.
گفته میشود که نمایندهگان جمهوری اسلامی افغانستان که برای هر دو خواست طالبان گزینههای بدیل روی میز گذاشتهاند، اماطالبان آن را رد کردهاست.
حقوق زنان
خلیلزاد که امریکا و همکاران بینالمللیاش به تأکید بر حقوق زنان و اقلیتهای دینی و مذهبی ادامه میدهد.
او افزود: "تیمهای مذاکره کننده روشن ساختهایم که تصمیمگیری دربارۀ توافق سیاسی سرانجام به افغانها بستگی دارد، ایالات متحده و جامعۀ جهانی، به حقوق بشر و حقوق زنان، عمیقاً متعهد استند."
خروج نیروهای امریکایی
خلیلزاد همچنان در پایان سخنرانیاش در انستیتوت صلح امریکا میگوید که امریکا میتواند نیروهایش را از افغانستان بیرون کند و به این کار، "نیاز به اجازۀ کسی نیست."
اما او افزود که امریکا میخواهد که میراث خوبی از خود در افغانستان به جا بگذارد و نیز افغانها را، کمک کنند.
پیش از این، امریکا اعلام کردهاست که قرار است شمار سربازان امریکایی در افغانستان تا ماه نومبر سال روان میلادی، به ۴ هزار تن، کاهش یابد.
هماکنون حدود ۸ هزار و ۶۰۰ سرباز امریکایی در افغانستان، جا بهجا اند.