ریاستجمهوری آزمایش ویروس کرونای مسافرانی که به شهرهای دبی و ابوظبی امارات متحده عربی میروند را در انحصار آزمایشگاهی قرار دادهاست که مربوط به مشاور رییسجمهور اشرف غنی است.
بر بنیاد مکتوبهای ادارۀ هوانوردی ملکی، ریاستجمهوری هدایت دادهاست که این آزمایشها از سوی یک آزمایشگاه اماراتی در هماهنگی با سیتی لابراتوار انجام شوند، اما آزمایشگاه اماراتی در افغانستان حضور ندارد.
در پی انحصاری شدن این آزمایش، سیتی لابراتوار هزینۀ آزمایش را برخلاف آنچه که وزارت صحت عامه افغانستان مشخص کردهاست، یک هزار افغانی افزایش دادهاست.
ادارۀ هوانوردی ملکی در یک مکتوب گفتهاست که دولت امارات متحدۀ عربی پیشنهاد کردهاست که آزمایشها از سوی «جی ۴۲» در همکاری با سیتی لابراتوار انجام شود، اما در مکتوب دیگر گفتهاست که مقام عالی ریاستجمهوری چنین هدایت دادهاست.
در مکتوبی که ادارۀ هوانوردی ملکی به روز ۲۷ دلو فرستادهاست گفته شدهاست که دولت امارات متحده عربی پیشنهاد کردهاست که آزمایشها از سوی «جی ۴۲» در هماهنگی با سیتی لابراتوار انجام شود اما در مکتوب دیگر این اداره که به روز شانزدهم ماه حوت فرستاده شدهاست این موضوع با عین کلمات به هدایت مقام عالی ریاستجمهوری نسبت داده شدهاست.
صدیق الله صافی، رییس یکی از آزمایشگاههای طبی خصوصی گفت:«خود کشور امارات هیچ کدام برنامۀ ندارد فقط یک کار شخصی در داخل دولت ما صورت گرفتهاست.»
از حدود چار ماه پیش به مسافرانی که میخواستند به دبی بروند چنین گوشزد میشد، اما احمد فواد صدیق که در این مدت دو بار با تصدیق آزمایش «پی سی آر» یکی از آزمایشگاههای دیگر رفتهاست، میگوید که اماراتیها کاری به داشتن تصدیق از آزمایشگاه مشخصی ندارند.
احمد فواد صدیق، یک بازرگان افغان در این باره بیان داشت:«تصدیق هر آزمایشگاه را داشته باشید به انان مهم نیست چون آنان آزمایش مجدد خود را انجام میدهند.»
شرکتهای هوانوردی به شمول شرکت هوانوردی امارات میگویند که در این باره هیچ مکتوبی از امارات متحدۀ عربی دریافت نکردهاند.
در مکتوبهای ادارۀ هوانوردی ملکی گفته شدهاست که این تصمیم پس از شکایتهای امارات متحده عربی از تثبیت شمار زیادی از مسافران آلوده به ویروس کرونا که از افغانستان رفته بودند، گرفته شدهاست.
اما در نهایت برای جلوگیری از این وضع، به آزمایشگاهی این موضوع منحصر شدهاست که از بهر تخلف و جعل کاری از سوی وزارت صحت عامه اخطاریه نیز برایش داده شده است.
احمد جواد عثمانی وزیر پیشین صحت عامه در ۲۱ آگست ۲۰۲۰ در تویتی نوشتهاست که به سیتی لابراتور از بهر صدور نتیجه آزمایش پی سی آر بدون نمونه گیری اخطاریه کتبی داده شدهاست.
بربنیاد آمارهای ادارۀ هوانوردی ملکی، شمار مسافرانی که به دبی می روند هر هفته به ۱۰۰۰ هزار تن می رسد. اینگونه سیتی لابراتوار هفته وار چهارونیم میلیون افغانی از این رهگذر درامد خواهد داشت.
مسؤولان سیتی لابراتور می پذیرند که قرار است در همکاری با آزمایشگاه «G42 Biogenix» آزمایشگاهی در میدان هوایی کابل ایجاد شود تا تمام مسافرانی که به کشور میآیند آزمایش شوند.
مسؤولان آزمایشگاههای خصوصی میگویند که هشتاد درصد از مراجعین شان را مسافران کابل-دبی تشکیل میدهند و با انحصاری شدن آزمایشها در آزمایشگاههای شان را خواهند بست.
در هر آزمایشگاه «پی سی آر» کم از کم دو صد هزار دالر سرمایه گذاری شدهاست.
مسعود حیدری، رییس یکی از آزمایشگاههای طبی خصوصی گفت:«حامی و کنترل کننده سکتور صحت وزارت صحت عامه است. نمیدانم چرا وزارت صحت عامه تا کنون مهر سکوت و خاموشی اختیاری کرده است.»
نام آزمایشگاه «جی ۴۲»در فهرست آزمایشگاههایی که امارات متحدۀ عربی برای انجام آزمایش ویروس کرونا مسافرانی که از این کشور میروند وجود ندارد.
وزارت صحت عامه نیز تا کنون به آزمایشگاه به نام «G42 Biogenix» در افغانستان جواز فعالیت نداده است و از محدودیت وضع شده بر ۳۱ آزمایشگاه دولتی و خصوصی دیگر به جز سیتی لابراتوار در جریان نیست.
این وزارت میگوید که مشکلی در کار آزمایشگاههای دیگر وجود ندارد.
میرویس علی زی، معاون سخنگوی وزارت صحت عامه در این باره گفت:«هرگاه لابراتوارها با مشکلی روبرو شوند وزارت صحت عامه مکلف است که از آنان دفاع کند.»
از سوی هم، مالکان آزمایشگاههای طبی خصوصی از احتمال سوء استفادهها از صلاحیتهای وظیفهیی از سوی مشاور رییسجمهور نیز سخن میزنند.
رضوان الله احمدزی، مالک سیتی لابراتوار مشاور رییسجمهور غنی در امور صحت عامه است.
رییس دفتر آقای رضوان در گفتوگو با طلوعنیوز همچون مسؤول پیمانی که با شرکت اماراتی امضا شدهاست به نمایندهگی از حکومت و سیتی لابراتوار میگوید که آقای رضوان دخالتی در بسته شدن این پیمان نداشتهاست.
مسیح نوری، مسؤول پیمان آزمایش ویروس کرونا و رییس دفتر مشاور رییسجمهور در امور صحی گفت:«(رضوان الله احمدزی) هیچ دخیل نیستند. هیاتی (از شرکت جی ۴۲) آمد بعد از یک سروی مکمل سیتی لابراتوار انتخاب شده است. انحصار و سوء استفاده از صلاحیت های وظیفه یی نشده است.»
سیتی لابراتوار در حالی که می پذیرد مسافران که امارات می روند و مسافرانی که به کشورهای دیگر میروند را با عین امکانات آزمایش می کند. اما بهای آزمایش ویروس کرونای مسافرانی را که به امارات می ورند ۴۵۰۰ افغانی تعیین کردهاست و این رقم ۱۰۰۰ افغانی بیشتر از بهای آزمایش مسافران دیگر است.
وزارت صحت عامه سقف هزینۀ آزمایش ویروس کرونا را ۳۵۰۰ افغانی تعیین کردهاست و در بازار این آزمایش تا بهای ۱۷۰۰ افغانی نیز انجام میشود.
مسیح نوری، مسؤول پیمان آزمایش ویروس کرونا با شرکت جی ۴۲ و رییس دفتر مشاور رییس جمهور در امور صحی گفت:«سیتی لابراتوار نماینده جی ۴۲ است. قیمت از سوی جی ۴۲ تعیین می شود. آنان قیمت خود را همین قدر تعیین کردند ۵۹ دالر.»
سیتی لابراتوار سرمایه گذاری را که در بخش آماده سازی آزمایشگاهها کردهاست از علتهای دیگر تفاوت هزینه آزمایشها میگوید.
آقای نوری میگوید که در حدود هفت میلیون دالر سرمایه گذاری شدهاست و از این میان یک میلیون دالر در امارت متحده عربی ضمانت گذاشته شدهاست.
مسعود بینا، معاون اتحادیه شرکتهای سیاحتی گفت:«پی سی آر یک پی سی آر است چرا باید مسافران در سکتور مشخصی یک هزار افغانی بیشتر بپردازند.»
سیتی لابراتوار از شریک ساختن این پیمان خودداری میکند، اما بربنیاد یک سند که بخشی از پیمان سیتی لابراتوار با شرکت اماراتی است و در دسترس طلوعنیوز قرار گرفته است، سیتی لابراتوار ماهانه ۱۳۰ هزار دالر از بهر خدمات فناوری و ۱۳۰ هزار دالر دیگر از بهر مشوره دهی و مدیریت به شرکت اماراتی پرداخت خواهد کرد و نیز شرکت اماراتی بیست درصد از درآمد سیتی لابراتوار را از آزمایشها خواهد گرفت.
ریاستجمهوری و ادارۀ هوانوردی ملکی در این باره حاضر به گفتوگو نیستند.
سیتی لابراتوار میگوید که با آزمایشی که اکنون در هماهنگی با شرکت اماراتی انجام میدهند مسافران دیگر دوباره در میدانهای هوایی امارات آزمایش نخواهند شد و دیگر سند کاغذی به مسافران داده نمیشود و اینگونه جلو جعل کاریها گرفته خواهد شد.
آنان ادعا میکنند که این پیمان زمینه را برای آغاز دوباره ویزۀ سیاحتی دبی نیز فراهم ساختهاست.