در گفتمانی که امروز یکشنبه در دانشگاه کابل راه‌اندازی شده بود، مشابهت‌ها و تفاوت‌های افغانستان پس از خروج شوروی و افغانستان پس از خروج امریکا باهم مقایسه شدند.
این گفتمان همزمان با رونمایی دوکتاب که در برگیرندۀ سه نامه مبادله شده میان محمد حسن کارکر، تاریخ نگار کشور و داکتر نجیب‌الله رییس‌جمهور پیشین دربارۀ تهیه یک طرح آشتی ملی است، برگزار شد.
شرکت کننده‌گان این گفتمان باور دارند که بیشتر مردمان کشور از دوام نظام در دوره حکومت داکتر نجیب الله حمایت نمی‌کردند اما امروز، مردم و همه گروه‌های سیاسی با وجود اختلاف‌ها، پشتیبان نظام جمهوریت اند.
فوزیه کوفی، عضو هیئت گفت‌وگوکنندۀ صلح جمهوری اسلامی در این باره بیان داشت: «ساختارها وجود داشت ولی بسیار ساختارها به پیمانه امروز حس مالکیت در مورد شان وجود نداشت. بیشتر همه چیز مربوط حکومت بود و حکومت هم یک ساختار بسته بود.»
همه سخنرانان در این گفتمان، توافق نظر دارند که افغانستان کنونی با افغانستان دوره داکتر نجیب تفاوت‌های بسیار دارد.
اما این سخنران‌ها شباهت‌های بسیاری را میان طالبان کنونی و گروه مجاهدین آن زمان برجسته می‌سازند.
عبدالعلی محمدی، مشاور پیشین رییس‌جمهور گفت: «خیلی روشن خود دکتر نجیب اعلام می‌کند که حاضر است به‌خاطر رسیدن به صلح، قدرت را به یک ادارۀ موقت انتقال بدهد. بعد یک میکانیز خیلی خوبی را تعریف می‌کند که هم بعد ملی و هم بعد بین‌المللی دارد.»
عمر شریفی، استاد دانشگاه نیز افزود: «چیزی را که امروز ما شاهد استیم ما با یک گروهی مواجه استیم که با وجود که ادعای بسیار جدی افغانی و بودمی بودن دارد ولی تجربه بسیار کمی دارد که تاریخ افغانستان چه قسم بوده‌است. ما می‌بینیم نسلی‌که طالبان را شکل می‌دهد و نسلی‌که رهبری طالبان را شکل می‌دهد، یک نسلی است که در یک خلا وطنی کلان شده‌اند.»
همزمان با این سخنرانان از شیوه دولت‌داری کنونی انتقادهایی نیز داشتند.
کریم خرم، وزیرپشین اطلاعات و فرهنگ گفت: «من اکنون نشانه‌های وزیرستان ساختن را می‌بینم. من علایم قوی ساختن را در افغانستان نمی‌بینم. تفرقه‌های قومی ایجاد می‌شود و بی باوری ملی ایجاد می‌شود.»
محتوای دو کتاب تازه، از سوی بنیاد تاریخ کاکر و جامعه قلب آسیا گرداوری و در کابل چاپ شده‌اند.