یک مشاور بلند پایۀ رییسجمهور غنی میگوید که شورای عالی دولت، یک شورای مشورهدهی و تصمیمگیری دربارۀ صلح، جنگ و روابط خارجی کشور خواهد بود.
اکرم خپلواک، مشاور سیاسی رییسجمهور و معاون شورای عالی مصالحۀ ملی میگوید که مشورهها دربارۀ نهایی شدن شمار و ترکیب شورای عالی دولت نهایی شدهاند و رایزنیها دربارۀ تاریخ و چهگونهگی برگذاری نخستین نشست این شورا، ادامه دارند.
او شمار اعضای این شورا را در حدود ۲۰ تن میداند و میگوید که شورای عالی دولت یک دبیرخانه نیز خواهد داشت.
این مشاور سیاسی رییسجمهور از نهایی شدن مشورهها دربارۀ آغاز بهکار شورای عالی دولت خبر میدهد و میگوید که سیاستگران میکوشند تا نخستین نشست این شورا هرچه زودتر، برگذار شود.
او در ادامه گفت: «تا امروز مشوره ها تکمیل است لست هم انشالله نهایی است ما سر بخش دوم که اجندای اول و طرز شروع کردن جلسه اول کار می کنیم و این را هم با تمام دوستان مشوره می کنیم، مشوره اول سر ایجاد شورا بوده دایر کردن جلسه کدام روز باشد پس از مشوره ها با کلان های کشور به زودی دایر می شود.»
در حالی که پیش از این، اختلاف دیدگاهها میان حکومت و سیاستگران دربارۀ چهگونهگی صلاحیتهای شورای عالی دولت وجود داشت، اما آقای خپلواک تأکید کرد که شورای عالی دولت در مسایل حکومتداری و قانونی، کاری ندارد و به مسایل صلح و جنگ و روابط افغانستان با کشورها خواهد پرداخت.
او گفت: «÷سر مسایل کلان کشور که در آن صلح می اید، جنگ است، سیاست خارجی می آید صحبت ها با همسایه ها در باره جنگ و صلح و بیرون شدن نیرو های خارجی تمامش مسایل کلان کشور که این اجندا موافقه می شود. در آن هم مشوره می شود هم بحث می شود بعد از بحث و مشوره تصمیم مشترک گرفته می شود. همه گی مانند جمهوری اسلام یافغانستان زیرهمین چتر تصمیم مشترک همه باشد و بعد تطبیق آن مربوط ادارات ودولتی می شود.»
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی و صلاحالدین ربانی، عضو شاخۀ اصلی حزب جمعیت، از سیاستگرانی اند که برخی اختلاف دیدگاهها دربارۀ چهگونهگی ترکیب و صلاحیتهای این شورا دارند.
همایون جریر، عضو شورای رهبری حزب اسلامی گلبدین حکمتیار، گفت: «این شورا شامل رییس جمهور، رییس جمهور پیشین و رهبران احزاب مهم کشور باشد، احزابی که در جنگ و صلح تاثیر دارند. تعداد شان از هشت تن بیشتر نباشد.»
پیش از این، فهرست ۱۸ نفری بهشمول چهار زن بهعنوان اعضای شورای عالی دولت به طلوعنیوز درز کرده بود، اما اکنون منابع میگویند که در کنار حسینه صافی، سرپرست وزارت امور زنان، فاطمه گیلانی، عضو هیئت مذاکرهکنندۀ جمهور اسلامی افغانستان، سه زن دیگر نیز عضویت این شورا را، خواهند داشت.
حبیب الرحمان پدرام، مجلس نماینده گان از ولایت هرات، گفت: «شورای عالی دولت و یا هر شورای دیگر ال زمانی که صلاحیت اجرایی در چهار چوب حکومت و دولت نداشته باشد، هیچ تاثیری نخواهد داشت.»
بلقیس روشن، مجاس نماینده گان از ولایت فراه، گفت: «این ها کسانی استند که کابل را به خاک و خون تبدیل کردند جدی از شما می خوایهم رییس صاحب که این شورا را شورای عالی دولت نی بل شوشرای عالی معامله دولت نام بگذارید.»
با آنکه قرار بود بر بنیاد توافقنامۀ سیاسی شورای عالی دولت همزمان با شورای عالی مصالحۀ ملی ایجاد شود، اما در یک ماۀ اخیر، تلاشها برای ایجاد این شورا شدت گرفتهاند و رییسجمهور با شماری از سیاستگران، دیداریهای جداگانه داشتهاست.