شاه محمود وزیر امور خارجه پاکستان هشدار می‌دهد که ناکامی در بیرون رفت از وضع کنونی افغانستان، این کشور را بازهم به یک جنگ داخلی خواهد کشانید اما به گفتۀ او این کار می‌تواند از طریق گفتگو میان افغانان، مصالحه، همدیگر پذیری و رهبری افغانان، امکان پذیر شود. 

آقای قریشی در یک گفتگوی ویژه با طلوع نیوز می‌گوید که نیاز است تا رهبران افغان از خود انعطاف پذیری نشان دهند و روند صلح را به پیش ببرند. 

او که در باره پیشرفت در روند صلح کمتر امیدوار به نظر می رسید گفت: «از دید من، رییس جمهور غنی یک مسوولیت بسیار مهم بر شانه هایش دارد که او باید رهبری و انعطاف پذیری نشان بدهد.»

او از دوحه برای بهترین مکان برای پیشبرد روند صلح یادآوری کرد و گفت که پاکستان همواره تلاش کرده است تا روند صلح را تسهیل کند. 

او گفت: «چیزی که تغییر کرده است راهکار پاکستان است. ما می‌خواهیم که افغانستان با صلح و با ثبات باشد به خاطری که ما احساس می کنیم که یک افغانستان صلح آمیز و با ثبات برای ما اتصال منطقه یی وسیع را فراهم می‌کند.»

آقای قریشی افزود: «اگر به دنبال سرمایه گزاری وتوسعه روابط تجاری دوجانبه و منطقه هستید، این تنها می تواند با صلح فراهم شود. و صلح و ثبات در افغانستان تنها نیاز افغاستان نیست، بل خواست پاکستان نیز است. ما از آن سود می بریم.»

آقای قریشی گفت که راهکار جهان تغییر کرده است و اکنون به این باور نیستند که صلح می‌تواند از طریق راه حل نظامی به دست آید. 

او افزود: «ما سال هاست که تأکید می‌کنیم که جنگ افغانستان راه حل نظامی ندارد. چیزی که تغییر کرده است راهکار تازه است که چیزی که نیاز است یک راه حل سیاسی از راه گفتگو است که ما طرفدار آن بودیم. این فضای بین المللی تغییر کرده است و این فضا را برای صلح قاطع تر از هر زمان دیگر ساخته است.» 

در پاسخ به این که پاکستان طرفدار چگونه یک حکومتی در افغانستان پس از روند صلح است، آقای قریشی گفت که این بر مردم افغانستان است تا تصمیم بگیرند که کی بر آنان حکومت کند.

او افزود: «صلح تنها زمانی به افغانستان می‌آید که شما بنشینید و مصالحه کنید. اگر شما بنشینید و مصاله و مذاکره کنید، شما خود تعیین خواهید کرد که چگونه قانون اساسی می خواهید، چگونه نظامی باید ایجاد شود. چیزی که ما پیشنهاد می کنیم این است که یک نظام همه شمول (ایجاد شود).»

در باره پرسشی در باره پیشرفت در روند صلح و این که این روند در کجای کار قرار دارد، آقای قریشی گفت که این پرسش باید از مردم افغانستان پرسیده شود.

او افزود: «روند صلح باید از طریق یک مذاکره بین الافغانی به نتیجه منطقی آن برسد. ما با آنان روی میز مذاکره نیستیم. هر زمانی که نیاز بوده ما این روند را تسهیل کرده ایم. ما نمی توانیم به نماینده گی از شما تصمیم بگیریم. این افغانان استند که نشسته اند و تصمیم می گیرند که چی می خواهند.»

وزیر خارجه پاکستان هشدار داد که ادامه وضع کنونی افغانستان، این کشور را به جنگ داخلی خواهد بُرد.

او افزود« این وابسته به شماست. این وابسته به رهبری افغانستان است. این وابسته به توانایی رهبری افغانستان است که یک راه برون‌رفت را دریابند. اگر شما ناکام شدید، اگر رهبری افغانستان ناکام شد، پس بلی؛ ما به سوی یک جنگ داخلی می‌رویم؛ و اگر خدانخواسته جنگ داخلی شود، پس شما رنج می‌برید و ما نیز رنج می‌بریم.»

روابط پاکستان و طالبان

شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه پاکستان در این گفتگو با پذیرش این‌که طالبان در پاکستان روابطی دارند؛ تأکید کرد که بیشتر اعضای رهبری طالبان در افغانستان زنده‌گی می‌کنند.

او گفت که رهبران طالبان که در دوحه اند به پاکستان برای تسهیل روند صلح می‌آیند.

آقای قریشی اضافه کرد: «آنان (رهبران طالبان) به دوحه می روند. آنان به بخشی های دیگر نیز سفر کرده اند. آنان به مسکو رفتند. آنان به بخش های دیگرهم رفتند.»

روابط کابل و اسلام آباد

آقای قریشی می گوید که پاکستان خواهان یک افغانستان مستقل، صلح آمیز و دیموکراتیک است اما تأکید می کند که پاکستان مسوول مشکلات در این کشور نیست.

آقای قریشی با پرداختن به اتهام‌هایی که در این زمینه از سوی کابل بر اسلام‌آباد وارد می‌شوند، همسایه‌های خوب شدن افغانستان و پاکستان را، به شناختن خط دیورند هم‌چون مرز بین‌المللی از سوی کابل وابسته خواند.

او گفت: «خوب، اگر ما می‌خواهیم به‌پیش برویم و به حیث همسایه‌های خوب در کنار هم باشیم - که خواست ما هم هست - پس باید این مرز بین‌المللی را به رسمیت بشناسیم.»

در باسخ به این که آیا این موضوعی است که با مقام‌های افغان آن را در میان گذاشته باشید، او گفت: « خوب، در ذهن من، اگر آنان بنابر علت‌های سیاسی داخلی، این را بپذیرند یا نه، این مرز که وجود دارد، از دید من یک مرز بین‌المللی است.» 
 
با آغاز خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، جنگ‌ها در کشور نیز شدت گرفته‌اند؛ آقای قریشی، افزایش خشونت‌ها را به عواملی غیر از طالبان پیوند می‌دهد.

او افزود: «کی مسوول آن است؟ کی مسوول آن است؟ دوباره، اگر شما تلاش کنید که این گمان را ایجاد کنید که خشونت‌ها از بهر طالبان بلند استند، این یک مبالغه خواهد بود. چرا این را می‌گویم؟ آیا در آن‌جا عناصر دیگر نیستند که نقش مخرب را بازی می‌کنند؟»

او ازداعش؛ مانند نیروهایی در داخل افغانستان از مخربین صلح یادآوری کرد و گفت: «کسانی‌که از اقتصاد جنگی نقش دارند. آنانی‌که می‌خواهند قدرت شان را نگه‌ دارند. کسانی که فراتر از دو قدمی‌شان را نمی‌بینند و تنها می‌خواهند که در قدرت بمانند.» 

نگرانی اسلام‌آباد از گسترش بیش از اندازه روابط دهلی‌نو با کابل، از موضوعات دیگری‌ست که در این گفت‌وگو به بحث گرفته می‌شود.  

آقای قریشی در این باره گفت: «نه. من می گویم که ما احساس می کنیم که با هند هم مرز نیستید و  البته که روابط مستقل دارید و روابط دوگانه دارید؛ و حق دارید که با هند روابط مستقل داشته باشید؛ شما با هند تجارت می کنید، شما در آن جا کارهای توسعه‌یی می‌کنید؛ این درست است؛ این کاملاً از طرف ما درست است و ما احساس می کنیم که حضور آن از چیزی که باید می بود، گسترده‌تر است؛ به خاطری‌که آنان با شما مرز مشترک ندارند.»  

در پاسخ به این که آیا این پاکستان را اذیت می‌کند، آقای قریشی گفت: «اگر آنان خاک شما را در برابر ما استفاده کنند، ما اذیت می‌شویم.» 

در این گفت‌وگو، وزیر خارجه پاکستان، گزارش‌ها را در باره فراهم ساختن پایگاه‌ها برای نیروهای امریکایی در پاکستان، هم‌زمان با خروج آنان از افغانستان رد کرد.