رییس جمهور ازبیکستان در نشست سران سازمان همکاری شانگهای، صلح و ثبات را در افغانستان یکی از اولویت‌های کاری این سازمان می‌داند.
همزمان با این، رییس جمهور ایران در این نشست بر ایجاد یک حکومت فرا گیر در افغانستان تاکید می‌ورزد و نخست‌وزیر پاکستان می‌افزاید که برای بهبود وضعیت مردم در تمام بخش‌ها به ویژه در زمینه آموزش، صحت و حقوق بشر باید از مردم افغانستان پشتیبانی شود.
شوکت میرضایف، رییس جمهور ازبیکستان و رییس دوره‌یی سازمان شانگهای، برقراری صلح و حمایت از بهبود اجتماعی و اقتصادی را در افغانستان مهم می‌داند.
شوکت میرضایف گفته است: «ما طرفدار توسعه روابط سازنده با کابل در رابطه با اجرای تعهدات بین‌المللی که پیش از این از سوی حکومت موقت افغانستان پذیرفته شده بود، از جمله در زمینه حقوق زنان و کودکان هستیم.»
آقای میرضایف اعمال سیاست تحریم‌ها بر افغانستان و انزوای بیشتر حکومت سرپرست را سبب افزایش افراط‌گرایی در داخل افغانستان می‌داند و می‌افزاید که این کار این کشور را بستری برای سازمان های تروریستی تبدیل خواهد کرد.
در این نشست، شماری از کشورهای همسایه نیز راه حل بحران کنونی را در افغانستان ایجاد حکومت فراگیر با حضور تمامی اقوام می‌دانند و تاکید می‌ورزند که جز این راه دیگری وجود ندارد.
ابراهیم رییسی، رییس جمهور ایران، گفت: «جمهوری اسلامی ایران باور دارد که صلح پایدار در افغانستان راه حلی جز تشکیل دولت فراگیرکه برایند گفت‌وگوهای اصیل بین‌الافغانی و با مشارکت تمامی گروه‌ها اقوام و مذاهب باشد، ندارد. تجربه‌های مانند افغانستان و سوریه باید مایع عبرت باشد.»
روسلان میرضایف، مدیراداره منطقوی مبارزه با تروریزم، گفته است: « با وجود تلاش متحدان اوضاع در افغانستان تنش‌زا است و احتمالات حملات گسترده هراس‌افگنی وجود دارد. بخاطر دفع این تهدید ها ما به یک طرح استراتیژیک متحد در برابر افغانستان نیاز داریم.»
شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، گفت: «ما باید با هم کار کنیم و از تمامی ابتکارات خوب برای بهبود اوضاع مردم افغانستان در تمامی عرصه‌ها به ویژه در زمینه آموزش، صحت و حقوق بشر پشتیبانی کنیم. اگر این بار افغانستان را نادیده بگیریم، این یک اشتباه بزرگ خواهد بود.»
در نشست سران سازمان همکاری شانگهای پیشنهاد شده است که به گونه مشترک یک صندوق ویژه برای حمایت‌های بشردوستانه به افغانستان در شهر مرزی ترمز با استفاده از زیرساخت‌های عصری مانند مرکز حمل‌ونقل و تدارکات موجود در آنجا ایجاد شود. وجود این صندوق برای رفع بحران اجتماعی در کشور، اجرای برنامه‌های آموزشی برای جوانان و پروژه‌هایی در حوزه سلامت اختصاص می‌یابد.
جاوید سنگدل، آگاه روابط بین‌الملل، می‌گوید: «تا وقت زمانی که رهبران افغانستان و یا کسانی که در قدرت است معضلات و پراگندگی‌های داخلی را منسجم نسازند و ضعف خود را به قوت تبدیل نکنند این کشورهای اول قدرت منطقه و جهان به نفع خود استفاده می‌کنند.»
حکومت سرپرست افغانستان هرچند روابط نیک با روسیه و چین دارد اما با آن هم هیچ نماینده ای از افغانستان در این نشست دعوت نشده است.
نشست سران سازمان همکاری شانگهای با حضور سران پانزده کشور با تدابیر شدید امنیتی در سمرقند ازبیکستان برگزار شد.
دیدگاه تان در این باره