دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) میگوید که پس از سقوط حکومت پیشین، بیش از دوصد پرونده نقض حقوق بشر همچون بازداشت خودسرانه، بدرفتاری و تهدید را تاکنون در برابر خبرنگاران ثبت کردهاست.
در صفحه فیسبوک یوناما آمده است: «نقض حقوق بشر بیش از ۲۰۰ گزارشگر در افغانستان توسط یوناما از ماه اگست سال ۲۰۲۱ میلادی تا حال ثبت شدهاست. این همه موارد شامل دستگیری خودسرانه، رفتار بد، تهدید و ترسانیدن به گونهس بی پیشینه است. رسانهها در افغانستان در خطر هستند. بیایید همه کمک کنیم به حفاظت از ژورنالیستان و این که دیگر مجازات نشوند.»
سمیعالله پوپل، خبرنگار گفت: «کسانی که در این قضایا دخیل استند و در این دست دارند آنها باید به ارگانهای عدلی و قضایی معرفی شوند.»
محبالله بارکزی، خبرنگار گفت: «خواست ما از امارت اسلامی این است که قضایا خبرنگاران را بررسی کند.»
اما وزارت اطلاعات و فرهنگ آمار یوناما در باره خشونت علیه خبرنگاران در افغانستان را رد و آن را به دور از حقیقت میخواند.
حیات مهاجر فراهی، معین نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت: «ما این ادعاها را به دور از حقیقت میدانیم، امارت اسلامی افغانستان خاصتا وزارت اطلاعات و فرهنگ متعد به دادن تمام حقوق اساسی خبرنگاران است.»
همزمان با این، در دوم نوامبر یا روز جهانی پایان دادن به معافیت از مجازات برای جنایات در برابر خبرنگاران، کمیته حفاظت از خبرنگاران در ردهبندی تازهاش میگوید که افغانستان در میان پنج کشوری است که در ده سال گذشته به پروندههای قتل خبرنگاران را آن رسیدگی نشدهاست.
کمیته حفاظت از خبرنگاران: «سومالی، سوریه، سودان جنوبی، افغانستان و عراق به ترتیب پنج کشور برتر این شاخص را که از اول سپتامبر ۲۰۱۲ تا ۳۱ اگست ۲۰۲۲ را پوشش میدهد، تشکیل میدهد. هر یک از این کشورها چندین بار در فهرست CPJ قرار گرفته اند و سابقه درگیری، عدم ثبات سیاسی و ضعف حاکمیت قانون، بر ماهیت ریشهدار معافیت از مجازات تاکید میکند و بعید میسازد که مقامات منابعی را برای عدالت خواهی ژورنالیستان اختصاص دهند.»
در همین حال، کمیته حفاظت از خبرنگاران افغانستان میگوید که در سال گذشته عاملان قضایای خشونت علیه خبرنگاران شناسایی و مورد پیگرد قرار نگرفتند.
جمیل وقار، مسوول رسانهیی کمیته حفاظت از خبرنگاران گفت: «خشونتها در برابر خبرنگاران هنوز هم جریان دارد. خواست ما از حکومت این است که خشونتهای که در برابر خبرنگاران صورت میگیرد عاملان آن را مجازات کند و برخورد قانونی با آنها بکند.»
حجتالله مجددی، عضو اتحادیه ملی ژورنالستان آزاد افغانستان گفت: «مشکلات دیگری بوده، بازداشتهای موقت یک تعداد طولانی و خشونت ما در حدود ۱۴۰ مورد ثبت کردیم که متاسفانه از جمع همهی اینها یک مورداش بررسی شده.»
بربنیاد اطلاعات اتحادیه ملی ژورنالستان آزاد افغانستان در بیست سال پسین ۱۲۰ خبرنگار داخلی و خارجی در افغانستان به قتل رسیده اند و پس از سقوط نظام جمهوریت ۱۲هزار کارمند رسانهیی بیکار و ۲۲۵ رسانه در افغانستان مسدود شدهاند.