هجدهم سنبله با بیست و سومین سال‌روز جان‌باختن احمد شاه مسعود برابر است. احمد شاه مسعود از چهره‌های شناخته‌شده در مبارزه با تجاوز ارتش قشون سرخ شوروی بود.

احمد شاه مسعود، فرزند دگروال دوست‌محمد خان، در یازدهم سنبله سال ۱۳۳۲ هجری خورشیدی در منطقه‌ی جنگلک ولایت پنجشیر چشم به جهان گشود. او که در پنجشیر شامل مکتب شد، به علت تغییر محل وظیفه پدرش، آموزش‌هایش را در ولایت‌های هرات و کابل ادامه داد و سرانجام دوران لیسه را در لیسه استقلال کابل به پایان رساند.

مسعود در سال ۱۳۵۲ هجری با شرکت در آزمون کانکور، وارد دانشکده مهندسی دانشگاه پلی‌تخنیک کابل شد. او در همان سال رسماً عضویت نهضت اسلامی افغانستان را پذیرفت و در تابستان سال ۱۳۵۴ فرماندهی نخستین قیام پنجشیر در برابر حکومت وقت را به عهده گرفت.

هادی قریشی آگاه مسایل نظامی گفت: «این مبارزه کرد در پهلوی دیگر شخصیت‌های مبارز آن زمان مجاهدین از تمام اقوام و مذاهب در آنجا شامل بود.»

احمد شاه مسعود پس از ترک تحصیل، به جهاد در برابر قشون سرخ ادامه داد. این چهره جهادی پیشین، برای تأمین صلح با روس‌ها آتش‌بس کرد. این آتش‌بس به مسعود فرصت داد تا "شورای نظار" را که ائتلافی از گروه‌های نظامی مجاهدین افغان بود و یکی از قوی‌ترین تشکیل‌های نظامی و چریکی در برابر شوروی محسوب می‌شد، تأسیس کند.

ذکی‌الله محمدی استاد دانشگاه گفت: «آن‌ها جهاد کردند در مقابل اتحاد جماهیر شوروی که می‌خواستند افغانستان را اشغال بکنند، بسیار قتل کردند در افغانستان بسیار مسلمانان شهید کردند.»

حامد کرزی رییس‌جمهور پیشین کشور، و عبدالله عبدالله رییس شورای مصالحه در حکومت پیشین، در بیست و سومین سال‌روز جان‌باختن احمد شاه مسعود، گفته‌اند که شیوه مبارزه، حضور همیشگی در میان مردم و هنر بسیج آن‌ها، مسعود را چهرهٔ شاخص جهاد افغانستان ساخت و او درک عمیقی از تنوع قومی و مذهبی و مردم کشور داشت و همواره تلاش داشت تا مردم افغانستان را در محور منافع مردمی و ملی گردهم آورد.

عزیز معارج دیپلومات پیشین گفت: «احمد شاه مسعود هم مانند سایر قومندان‌های جهادی افغانستان در جهاد سهم داشتند که یک تعداد در مورد شان دید خوبی دارند.»

احمد شاه مسعود بیست و سه سال پیش از امروز، در هجدهم سنبله سال ۱۳۸۰ هجری خورشیدی، در یک انفجار در ولسوالی خواجه بهاوالدین ولایت تخار، جان باخت.