زلمی خلیل‌زاد، نمایندۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان از حکومت افغانستان میخواهد که پیش از برگزاری جرگۀ مشورتی صلح، یک هیئت ملی و همه‌شمول گفت‌وگوکننده را با طالبان ایجاد کند.
قرار است جرگۀ مشورتی صلح، در آخر ماه حوت برگزار شود و در آن شهروندان کشور در بارۀ چگونگی گفت‌وگوهای صلح با طالبان رأی‌زنی کنند.
آقای خلیل‌زاد، در یک گفت وگوی ویژه با طلوع‌نیوز، می‌گوید که اگر این هیئت ایجاد نشود، مشکلاتی همچون نشست روسیه تکرار خواهند شد: «عاجل است این مسئله که اگر یک تیم ساخته شود که در آن رهبریت حکومت احترام شود و در عین زمان عناصر سیاسی دیگر هم در آن شریک باشد.»
در همین حال، هارون چخانسوری، سخن‌گوی رییس‌جمهور نیز می‌گوید که ترکیب تیم گفت‌وگو کننده قابل تغییر است: «تیم فراگیر و یک تیم منسجم به اساس قانون اساسی افغانستان باشد و این تیم در ترکیبش تغییرات می‌آید و یک تیم فراگیر که مورد قبول همه باشد در مرحله کنونی صلح ایجاد می‌شود.»
این دیپلومات امریکایی، لغو دیدار طالبان را با نخست‌وزیر پاکستان – که قرار بود در هفتۀ جاری دراسلام‌آباد برگزار شود - یک کار خوب می‌داند و از عربستان سعودی میخواهد که کمک‌هایش را به پاکستان به کمک پاکستان به پایان دادن جنگ در افغانستان مشروط بسازد: «عربستان سعودی نقش مهم دارد در رابطه به پاکستان و در یک موقفی قرار دارد که می‌تواند به پاکستان کمک کند و در بحث‌هایی که ما با ولیعهد عربستان داشتیم آنان را تشویق کردیم که کمک‌های شان را مشروط به همکاری پاکستان برای ختم جنگ در افغانستان از آن استفاده کنند.»
قرار بود روز دوشنبه (۲۹دلو) نماینده‌گان طالبان با ایالات متحده در اسلام‌آباد دیدار کنند، اما گروه طالبان اعلام کردند که نام شماری از اعضای هیئت گفت‌وگو کنندۀ این گروه در فهرست سیاه سازمان ملل و ایالات متحده و به همین دلیل نمی‌توانند به پاکستان بروند – این دیدار به تعویق افتاد.
اما، قرار است زلمی خلیل‌زاد هفتۀ آینده با نماینده‌گان طالبان برای پنجمین بار در دوحه دیداری داشته باشد: «ما باطالبان موافقه کردیم که در ۲۵ماه فبروری در دوحه بار دیگر ببینیم و در بارۀ دو مسله‌یی‌که در پرنسیب موافقه کردیم، دقیق‌تر و مفصل‌تر بحث کنیم تا ببینیم که پیش‌رفت بیشتر امکان دارد؟»
در چهارمین دیدار نماینده‌گان طالبان با امریکا که برای شش روز (۱ – ۶دلو) در دوحه برگزار شد، دوطرف در بارۀ خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و مبارزه با هراس‌افگنی در پرنسب به توافق رسیدند.
اما، اکنون آقای خلیل‌زاد می‌گوید که باید در این موارد و این‌که طالبان اجازه نخواهند داد از افغانستان کشورهای بیرونی تهدید شود، میکانیزم عملی و ضمانت‌های اجرایی وجود داشته باشد.
نمایندۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان افزود: «یک خط سرخ است برای دنیا که افغانستان بار دیگر به یک مکان تروریستی مبدل نمی‌شود و باید در این باره میکانیزم که جنبۀ عملی داشته باشد، وجود داشته باشد. تنها حرف کافی نیست که طالبان مطرح می‌سازند.»
این در حالی است که رییس‌جمهور غنی نیز در دیدارش با زلمی خلیل‌زاد، از طالبان خواسته است که روابط شان را با گروه‌های تروریستی، شبکه‌های جرمی و نیز پاکستان روشن سازند.
طالبان، در دیدارهای پیشین با نماینده‌گان امریکا گفته‌اند که آنان روابط شان را گروه القاعده و دیگر شبکه‌های تروریستی قطع خواهند کرد.
آتش‌بس
زلمی خلیل‌زاد، یکی از هدف‌های مهم دیدار آیندهاش با طالبان را به نتیجه رسیدن گفت وگوها دربارۀ یک آتش‌بس و کشانیدن طالبان بر میز گفت وگو با حکومت افغانستان می‌داند.
او می‌گوید که در نشست پیشین، طالبان گفته بودند که صلاحیت گفت‌وگو در بارۀ برقراری آتش‌بس و آغاز گفت‌وگو با حکومت افغانستان را ندارند و باید با رهبران شان مشوره کنند.
با این همه، آقای خلیل‌زد تأکید دارد که باید به‌زودی آتش‌بس برقرار شود: «ما می‌خواهیم که آتش‌بس کلی به‌زودی آغاز شود و دوم این‌که صحبت‌ها میان افغانان به شمول حکومت هرچه زود تر شروع شود.»
آقای خلیل‌زاد، در بخش دیگر از سخنانش در بارۀ آزادی زندانیان طالبان و حکومت افغانستان نیز اشاره کرد. او هرچند در بارۀ آزادی انس حقانی که اکنون در زندان حکومت افغانستان است و طالبان نام آن را در فهرست نام‌های تیم گفت‌وگو کنندۀ شان جا داده اند، چیزی خاصی نگفت، اما اذعان کرد که باید روی آزادی زندانیان نیز توافق شود.
نظام پسا صلح
زلمی خلیل‌زاد، می‌گوید که طالبان در گفت‌وگو با او واضح ساخته‌اند که خواستار ایجاد امارت اسلامی نیستند و حکومت مشارکتی می‌خواهند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا طالبان می‌خواهند چند درصد در حکومت پسا صلح سهم داشته باشند، گفت تصمیم‌گیری در این باره از صلاحیت مردم افغانستان است: «طالبان می‌گویند طرف‌دار شراکت در قدرت استند؛ چون باور دارند که حکومت گذشتۀ آنان مانند حکومت‌های مجاهدین و کمونست‌ها ناکام بود. به خود اجازه ندادیم که در بارۀ درصدی شراکت بحث کنیم و این از مسؤولیت افغان‌ها است.»
این گفته‌ها در حالی ابراز می‌شوند که همین اکنون ولیعهد عربستان سعودی در پاکستان به سر می‌برد و قرار است که عربستان سعودی به ارزش بیست میلیارد دالر در پاکستان سرمایه‌گذاری کند.
چگونگی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان
بحث خروج نیروهای امریکایی از افغانستان یکی از موارد بود که در نشست اخر دوحه، طالبان و ایالات متحده روی آن در پرنسیب به توافق رسیدند. اما اکنون زلمی خلیل‌زاد می‌گوید چگونگی حضور نیروهای ایالات متحده در افغانستان بربنیاد توافق‌نامۀ‌هایی است که دوطرف امضا کرده‌اند.
نمایندۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان تأکید کرد که در صورت لزوم و درخواست حکومت (پس از صلح) افغانستان، نیروهای امریکایی در افغانستان خواهند ماند.
او در این باره افزود: «اگر بعد از صلح، حکومت افغانستان بخواهد نیروهای امریکا در افغانستان نماند، ما به زور نمی‌توانیم بمانیم اما در صورت درخواست حکومت افغانستان عساکر ما در افغانستان خواهند بود.»
ایالات متحده، هم‌اکنون در حدود چهارده هزار سرباز در افغانستان دارد که در چارچوب مأموریت پشتیبانی قاطع سرگرم آموزش، مشوره‌دهی و همکاری به نیروهای افغان استند.
پیش از این، گزارش‌هایی نشر شدند که ایالات متحده میخواهد در حدود نصف این نیروهای را از افغانستان بیرون کند.
با این همه، زلمی خلیل‌زاد تأکید کرد که تاکنون روی هیچ موردی با طالبان توافق نکرده‌است.
او گفت تا زمانی‌که روی تمامی مورد توافق نشود، روی هیچ چیزی توافق نخواهد شد: «مردم افغانستان اطمینان داشته باشند که سر هیچ‌چیزی موافقه نیست تا روی همه‌چیز موافقه شود. ما می‌خواهیم آتش‌بس کلی به‌زودی شروع شود و بحث میان افغان‌ها و حکومت هرچه زودتر شروع شود.»