محمد سرور دانش، معاون دوم ریاستجمهوری روز پنجشنبه (۳ حمل) در یک نشست در کابل گفت که میزان بلند بی‌سوادی در کشور «خطرناک» است و بسیاری از مشکلات کشور از همین‌جا آب می‌خورد.
وی در نشست آغاز سال نو تعلیمی، گفت: «۶۴ درصد مردم افغانستان بالاتر از سن ۱۵ سال بی‌سواد اند.»
آقای دانش گفت که با این پدیده باید مبارزه شود، اما در حال حاضر مردم علاقه‌مند اند که کودکان شان را به مکتب بفرستند.
وی در ادامه گفت که با وجود دستاوردها در بخش آموزش و پرورش در ۱۵ سال پسین، هنوز هم این بخش با مشکلاتی روبه‌رو است.
به گفتۀ وی، امسال یک میلیون دانشآموز نو در مکتب‌های کشور شامل خواهند شد که از این میان ۴۳ درصد آنان دختران‌اند.
معاون دوم رییس‌جمهور گفت که نا امنی یک مشکل جدی برای آموزش و پرورش در کشور است که سالانه هزاران دانشآموز را از ادامۀ درس‌های شان باز می‌‍ماند.
او با اشاره به بیشتر شدن میزان خشونت در برابر زنان گفت که این نیز می‌تواند به افراط‌گرایی و کسانی که بی‌سواد اند ارتباط داشته باشد.
به گفتۀ او، کمبود ساختمان‌های معیاری برای مکتب‌های کشور یک مشکل دیگر در بخش آموزش و پرورش است.
وی گفت که نیروهای امنیتی کشور مصمم اند که مکتب‌هایی را که از اثر نا امنی بسته شدهاند را دوباره باز کنند و این که مردم نیز در این راستا با نیروهای امنیتی کشور همکاری کنند.
در همین حال، اسدالله حنیف بلخی، سرپرست وزارت معارف، در این نشست گفت که میلیون‌ها کودک هنوز هم از دسترسی به آموزش و پرورش محروماند.
وی می‌افزاید که ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار کودک در مکتب‌های افغانستان درس می‌خوانند که از این میان ۳۹ درصد آنان دختران‌اند.
این در حالیست که سازمان حفاظت از کودکان در یک گزارشی گفته است که در سال روان میلادی روزانه بیش از یک هزار و ۱۰۰ کودک افغان از مکتب محروم خواهند شد و آنان را به خطر دوری از مکتب روبه‌رو خواهد ساخت.
این سازمان در یک خبرنامه گفت: «بیش از ۴۰۰ هزار کودک در افغانستان - روزانه یک هزار و ۱۰۰ کودک –در سال روان از اثر نا امنی و برگشت اجباری از پاکستان از مکتب بیرون میشوند یا دور خواهند ماند.»
این سازمان گفت که این پیش‌بینی را در حالی می‌کند که نزدیک به یک سوم کودکان در افغانستان که شمار شان به ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار می‌رسد نمی‌توانند به مکتب بروند و این باعث بیشتر شدنِ میزان روبه‌رو بودن به خطر کار شاق، سربازگیری از سوی گروه‌های مسلح، قاچاق، ازدواج پیش از وقت و دیگر اشکال استفاده از آنان، خواهد شد.
انا لوکسین، رییس این سازمان در افغانستان، در بارۀ آغاز سال نو تعلیمی در کشور، گفت: «امروز باید یک روز خوش برای افغانستان باشد زیرا کودکان پس از یک زمستان طولانی دوباره به صنف‌های خود می‌روند. اما با وجود این هم، این روز برای میلیون‌ها کودک دیگر که نمی‌توانند به آموزش و پرورش دسترسی داشته باشند و برای زنده ماندن تلاش می‌کنند، یک فاجعه است.»
بر بنیاد گزارش سازمان ملل، سال پار میلادی، یک سال خونین برای کودکان در افغانستان بود زیرا در این سال ۹۲۳ کودک جان باختند.
امسال سازمان ملل پیش‌بینی کرده است که ۴۵۰ هزار افغان از اثر جنگ بی‌جا خواهند شد؛ در حالی که ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تن در افغانستان به کمک‌های فوری بشری نیاز خواهند داشت و نیز یک میلیون کودک از سوء تغذیۀ حاد رنج خواهد برد.