در پی برگزاری لویهجرگه دربارۀ رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان که بهجرمهای حقوقبشری در زندان استند، سازمان عفو بینالملل و سازمان حقوقبشر میگویند که صلح در افغانستان نباید به نادیده گرفتن جنایات جنگی منجر شود.
این نهادهای حقوقبشری، تأکید کردهاند که تلاشها برای رسیدن به یک صلح پایدار، باید بربنیاد قانون، عدالت و پاسخگویی باشد.
عبدالله عبدالله، رییس لویهجرگه امروز گفت که تمامی کمیتههای این جرگه با رهایی این زندانیان بهنحوی موافق اند. او گفت اگر این زندانیان آزاد شود، دور نخست گفتوگوهای صلح در دوحه برگزار خواهد شد – احتمالأ سه روز پس از از رهایی زندانیان.
در یک اعلامیۀ سازمان عفو بینالملل آمدهاست: «ما از دولت افغانستان میخواهیم كه به حقوق قربانیانی كه در طول روند صلح بیصدا ماندهاند، احترام بگذارد. تمام تلاشها برای رسیدن به صلح پایدار باید براساس قانون، عدالت و پاسخگویی باشند. مردم افغانستان صلح را بیش از هر کس آرزو میکنند، اما هزینۀ صلح نباید نادیده گرفتن جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت باشد.»
لعل گل لعل، رییس سازمان حقوق بشر افغانستان نیز افزود: «ما همیشه و همیشه بر حکومت صدا کردیم و برای قربانیها دادخواهی کردیم اما صدای ما شنیده نشدهاست.»
در همین حال، هیئت گفتوگوکنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان با طالبان و شماری از اعضای جرگۀ مشورتی صلح برای آغاز مذاکرات میان افغانان، خواستار انعطافپذیری طالبان در روند صلح استند.
فوزیه کوفی، عضو هیئت گفتوگوکنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان گفت: «بیشتر آماده شدیم و بیشتر مسایل مطرح شد. البته گفتوگوها نیاز به انعطاف دارد و طرفین باید انعطاف داشته باشند، اما اصول اساسی و کلی و ارزشهای مردم افغانستان مواردی است که برای ما قابل گفتوگو و معامله نیست.»
امیرمحمد آخندزاده، والی پیشین هلمند نیز افزود: «این طوری معلوم میشود که مردم در رهایی زندانیان هیچ مشکل ندارد، اما یک صلح سرتاسری، شفاف و با اعتماد میخواهند.»
اما، طالبان دربارۀ اینکه آیا برای آغاز گفتوگوهای میان افغانان تا چند روز دیگر آمادهاند، پاسخی نمیدهند. اما رییسجمهور در آغاز لویهجرگه گفت که اگر ۴۰۰زندانی طالبان آزاد شوند، طالبان در سه روز گفتوگوهای صلح را آغاز خواهند کرد.
سید اکبرآغا، عضو پیشین گروه طالبان بیان داشت: «گفتوگوهای بینالافغانی وقت میخواهد و این را میخواهد که نمایندههای ملت کی است و کی نیست.»
شیدا محمد ابدالی، سفیر پیشین افغانستان در هند نیز اظهار داشت: «هردو طرف بعد از رهایی این چهارصد زندانی بهزودی گفتوگوهای بینالافغانی را آغاز کند و در افغانستان صلح پایدار بیاید.»
همزمان با این وزارت خارجۀ پاکستان گفتهاست که شاه محمود قریشی، وزیر خارجه این کشور در یک گفتوگوی تیلفونی با مایک پومپیو، وزیر خارجه ایالات متحده در کنار پشتیبانی از روند صلح افغانستان ابراز امیدواری کرده که لویهجرگه مشورتی صلح دربارۀ رهایی چهارصد زندانی طالبان، به آغاز گفتوگوهای میان حکومت افغانستان و طالبان منجر شود.