کمیسیون مستقل حقوق بشر و نهادهای دفاع از حقوق بشر در افغانستان حکومت را مسوول قتل عام غیر نظامیان در مرزا اولنگ ولایت سرپل میدانند.
این نهادها وضع بازماندهگان قربانیان مرزا اولنگ را بسیار ناگوار میدانند و خواهان رسیدهگی به این قربانیان استند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر و نهادهای دفاع از حقوق بشر کشتار غیرنظامیان را جنایت جنگی میدانند و از حکومت میخواهند تا عاملان این رویداد را شناسایی کند.
بلال صدیقی، سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر، گفت: «ما جدأ از مخالفان مسلح میخواهیم که افراد ملکی را هدف قرار ندهند و بیشتر از این مرتکب جنایات جنگی نشوند.»
نهادهای دفاع از حقوق بشر کشته شدن غیر نظامیان به شمول زنان و کودکان را در مرزا اولنگ سرپل نسل کشی میدانند. اعضای این نهادها خواهان حضور گروه تحقیقاتی دادگاه بین المللی جرایم برای بررسی این رویدادها است.
نعیم نظری، عضو نهادهای دفاع از حقوق بشر، گفت: «گروههای هراس افگن به ویژه طالبان به گونه سازمان یافته و هدفمند گروههای خاص قومی و مذهبی را هدف قرار دادند.»
مرتضی صارم، باشندۀ ولایت سرپل، گفت: «اطفال و زنان کشته شدند و تیر باران شدند، پیره مردها کشته شدند. تا هنوز جنازههای شان در مرزا اولنگ باقی مانده، برخی جنازههای که به سرپل انتقال داده شدند در کنار یک زیارت دفن شدند.»
این نهادها تیر باران شدن و از کوه پرتاب شدن شماری از باشندهگان منطقه مرزا اولنگ سرپل را از سوی طالبان و داعشیان، ایجاد رعب و هراس و نیز به میان آمدن تفرقههای قومی و مذهبی در کشور میدانند.
احمد شاه ستانکزی، عضو نهادهای جامعه مدنی و حقوق بشر، گفت: «در این حالت که مردم قتل عام شده اند تماممسوولیت ان به دوش دولت است.»
به گفته این نهادها نخستین یافتههای هیات حقیقتیابی که حکومت به سرپل فرستاده است نشان میدهد با آن که حکومت مرکزی از تهدیدها در برابر باشندهگان این منطقه آگاه ساخته شده بود، اما برای تامین امنیت مرزا اولنگ کاری نکرد.
ودود پدرام، عضو نهادهای جامعه مدنی، گفت: «این تعمد را کی انجام داده؟ آیا مقامهای امنیتی قول اردو و پولیسی که در مزار است، یا تصمیمی که در شورای امنیت و ارگ ریاست جمهوری گرفته شده؟ چرا این فاجعه با این دامنه بسیار گسترده اتفاق افتاد؟»
به گفتۀ باشندهگان سرپل در حدود هفت صد خانواده در مرزا اولنگ زندهگی میکردند که اکنون همه بیجا شدهاند و طالبان و داعشیان بیشتر خانههای باشندهگان این منطقه را آتش زدهاند.