"آن شب هیچ یک از مردان خانواده برنگشتند" نام کتابی است که در آن زندهگی ۳۸ قربانی چهار دهه جنگ افغانستان به روایت یکی از اعضای خانوادۀ آنان که بیشتر شان زنان استند، نوشته شدهاست.
این کتاب که در ۳۵۰ صفحه از سوی مرکز خاطره و گفتوگوی افغانستان نوشته شدهاست، روز گذشته در کابل رونمایی شد.
در این کتاب روایتی از زن کهن سالی از بلخ نیز است که سیزده مرد خانواده اش را در یک شب از دست داد.
در همین حال، مرکز خاطره و گفتوگوی افغانستان، موزیمی از نشانیهای قربانیان جنگ افغانستان نیز ساختهاست – موزیمیکه در آن خاطرهها و اشیای برجا مانده از پنج هزار قربانی غیرنظامی جنگ گردآوری و در ۶۰۰صد صندوق به نمایش گذاشته شدهاند.
حمید فیدل، گردآورنده و تدوینگر کتاب گفت: «یکی از اهداف ما این بود که ما رنج قربانیان را با عموم مردم تقسیم کنیم و یکی از کارهایی که میتوانستیم در این راستان انجام بدهیم، چاپ روایت قربانیان بود.»
در کتاب "آن شب هیچ یک از مردان خانواده برنگشتند" قصهها در چهار فصل اختطاف، شکنجه و اعدام، انتحار، انفجار و بم گذاری، اصابت گلوله و برخورد خمپارهها روایت شدهاند.
مهدی کوشانی، بازدیدکنندۀ موزیم بیان داشت: «خوب است که تاریخ شفاهی از جنگ چهل و دو سال اخیر نیز داشته باشیم.»
مرکزخاطره وگفت گوی افغانستان از سوی موسسۀ حقوقبشر و دموکراسی افغانستان یازده سال پیش به هدف روایت جنگ کشور از زبان بازمانده گان قربانیان این جنگ ایجاد شد.