شماری از فروشنده‌گان دمبوره در ولایت سمنگان می‌گویند که ناامنی و بی‌کاری بازار فروش این آلۀ موسیقی سنتی را کم‌رنک ساخته‌است.
به‌گفتۀ آنان پیش از این روزانه تا چهار دمبوره را می‌فروختند در حالی‌که حالا در دوهفته یک دمبوره را می‌فروشند.
محمد، یکی از این فروشنده‌گان دمبوره در سمنگان گفت: «پیش خوب بود حالا مزه ندارد، سال‌های پیش روز حد اقل سه تا چهاردانه می‌فروختیم حالا هفته‌ی یک تا دو دانه می‌فروشیم.»
دمبوره از ابزارهای موسیقی سنتی است که در بخش‌های مختلف افغانستان به‌ویژه در ولایت‌های شمال‌کشور علاقه‌مندان بسیاری دارد. بهای این ابزار موسیقی از سه‌هزار افغانی تا بیست‌هزار افغانی‌است.
محمد، هژده سال است که این ابزار موسیقی را می‌سازد و می‌نوازد. او می‌گوید که نواختن دمبوره را به‌گونۀ آماتور یاد گرفته‌است.
پدر و اجداد محمد نیز از سازنده‌گان این ابزار موسیقی سنتی بودند: «دمبوره‌هایی که ما مردم می‌نوازیم سبک قطغن است، سبک میمنه، شبرغان است، دیگر سبک‌های هزاره‌گی است.»
دمبوره در سمنگان پیشینه‌ی درازی دارد.
عبدالسمیع ۶۵ ساله می‌گوید که اجدادش همه در کار ساخت و ساز دمبوره دست بالایی داشتند. او ۲۵ سال است که در شهر ایبک، مرکز سمنگان، دمبوره می‌سازد.
عبدالسمیع که از سازنده‌گان مشهور دمبوره در سمنگان است، می‌گوید که سه گونه دمبوره می‌سازد: «یک قسم دمبوره را کوتاه می‌گیریم که مردم قطغن پنجه می‌کند(می‌نوازد) یک قسم آن را دسته‌اش را دراز می‌گیریم و پرده‌اش را بالا می‌گیریم که مردم میمنه، شبرغان پنجه می‌کنند، یک قسم دیگر آن را ما دسته‌اش را کوتاه‌تر و گردنش را رسا جور می‌کنیم که مردم هزاره‌جات آنرا پنجه می‌کند.»
سمنگانیان می‌گویند که مردمان بسیاری به پای نوای این ساز می‌نشینند.
علی سمنگانی که نزدیک به دو دهه است مصروف ساخت دمبوره می‌باشد از چگونگی ساخت آن می‌گوید: «درخت را اره می‌کنیم (درخت توت) هر غله چهار کفه می‌شود و هر کفه یک دمبوره، غله حد اقل دور آن سه متر باشد، قطر غله یک متر باشد از زمین، باز زیر کار می‌گیریم به همراه تیشه کاسه دمبوره را جور می‌کنیم بعد از کاسه کندن‌کاری و بعد از آن از بیست روز تا یک‌سال هم می‌مانیم تا چوب خوب نرم شود باز زیر می‌گیریم از نگاه رویه، دسته، گوشک و بالاخره تار می‌دوانیم که برادران هنرمند از آن پنجه کند.»
برخی از فرهنگیان سمنگان بر این باورند که در گذشته دمبوره در مراسم‌های عرفانی و معنوی کاربرد داشت؛ اما اکنون این ابزار موسیقی به مجالس مخالف فرهنگ مردم نیز راه یافته‌است.
وزارت فرهنگ دمبوره را در شمار سازهای موسیقی سنتی به رسمیت شناخته‌است و می‌گوید که برای نگهداری و حفظ جایگاه اولی آن کار می‌کند.
عزیزالرحمان قطره، رییس اطلاعات و فرهنگ سمنگان بیان داشت: «در سمنگان ما سه گروه موسیقی محلی داریم که جواز دارند.»
سمنگانیان این ساز را از میراث‌های کهن فرهنگی شان می‌دانند و بر جان گرفتن آن تأکید می‌ورزند.
