برخی از آگاهان اقتصاد و صرافان سرای شهزاده میگویند که بحران نقدینگی در کشور روز به روز افزایش مییابد و میافزایند که این بحران قبل از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان آغاز شده بود.
به گفته آگاهان، هدف از نقدینگی داراییهای نقد مردم است که پول، خانه، زمین، موتر و دیگر وسایل را شامل میشود.
به گفته کارشناساس اقتصادی، افزایش بیکاری، کاهش پول و قطع کمکهای جامعه جهانی افغانستان را با بحران نقدینگی روبرو کرده است.
از سویی هم، رویترز به نقل از ارزیابیهای که به کمک کنندهگان جهانی ترتیب شده، گزارش داده است که ذخیرههای دالری بانک مرکزی افغانستان هفتهها پیش از حاکمیت طالبان بر کشور خالی شده است.
در این گزارش آمده است: «در حالیکه طالبان در شماری از ولایتها پیش رفت نظامی داشتند، اما بانک مرکزی پولهای نقد را از نمایندهگیهایش که تا پایان سال ۲۰۲۰ به بیش از ۲۰۰ میلیون دالر میرسید، به مرکز انتقال نداده است.»
سید مسعود، آگاه مسایل اقتصادی گفت: «مشکل عرضه فوق العاده زیاد متوجه دولت شد و دولت خواستار آزاد سازی ۳۵۰ میلیون دالر از بانکهای امریکا شد، اما امریکا رد کرد. معنا دارد که دولت در خزانه خود حتا ۳۵۰ میلیون دالر نداشت از این لحاظ من فکر میکنم که مشکل هنگامیکه طالبان آمد به خزانه خالی روبرو شد.»
در بخشی از این گزارش گفته شده که بانک مرکزی افغانستان از اول جون تا ۱۵ اگست سال روان میلادی، یک هزار و پنج صد میلیون دالر را به مزاییده گذاشت که این رقم بسیار بالا است. اما شماری از صرافان میگویند که بانک مرکزی پیشین، حد اکثر در یک ماه دو صد میلیون دالر را لیلام میکرد.
حاجی زیرک، سخنگوی اتحادیه صرافان سرای شهزاده، گفت: «در نظام جمهوریت بانک مرکزی هفته تا هشتاد میلیون دالر لیلام میکرد، در ماه به دو صد میلیون دالر میرسد، در سال حتا به ۲۴۰۰ و ۲۵۰۰ میلیون دالر میرسید. دولت بازار را در کنترول خود گرفته بود.»
از سویی هم، شماری از صرافان میگویند که میزان حواله نسبت به سه ماه پیش، پنج برابر افزایش را نشان میدهد.
خلیل احمد الکوزی، یکی از مسوولان خدمات پولی در سرای شهزاده، گفت: «ما سه ماه پیش ۱۵ تا ۲۰ حواله میگرفتیم، اما حالا ۷۰، ۸۰ تا ۱۰۰ حوالی میگیریم و حواله از خارج بسیار میآید.»
پس از به قدرت رسیدن امارت اسلامی، بیش از نُه میلیارد دالر سرمایه افغانستان منجمد شد و بانک مرکزی با ذخایر اندک پولی باقی ماند. حالا منجمد ماندن پول افغانستان در بانک های بیرونی، کشور را به کمبود نقدینگی روبرو کرده است.
دیدگاه تان در این باره