افغانستان در سال ۱۴۰۳ هجری خورشیدی با فرصتها و چالشهای اقتصادی گوناگونی روبهرو بود.
از مشکلات بازرگانی با پاکستان و توقف کمکهای امریکا گرفته تا نوسانات نرخ ارز، قراردادهای استخراج معادن، پروژههای بزرگ مانند تاپی و قوشتیپه، سفر مقامهای امارت اسلامی به کشورهای منطقه و برگزاری نمایشگاههای داخلی و خارجی، از جمله تحولات مهم اقتصادی در این سال بودند.
در این سال، ۲۵۲ پروژه زیربنایی به ارزش نزدیک به ۷۴ میلیارد افغانی از سوی کمیسیون تدارکات ملی تایید شد. این پروژهها شامل بخشهایی چون حملونقل، انرژی، بهداشت، صنعت، مدیریت منابع آب و آموزش میشوند.
حمدالله فطرت معاون سخنگوی امارت اسلامی در این باره گفت: «این پروژهها در بخشهای مدیریت آب، برق، زیرساختها، صنعت، حملونقل، معارف و صحت تطبیق خواهند شد.»
یکی از مهمترین رویدادهای اقتصادی سال ۱۴۰۳، آغاز رسمی پروژه تاپی در ۲۱ سنبله در ولایت هرات بود که به گفته وزارت معادن و پترولیم، تاکنون بیش از ۱۰ کیلومتر از خط لوله گاز تاپی در خاک افغانستان تکمیل شده است.
ملا محمد حسن آخوند رییسالوزرای امارت اسلامی گفت: «این نشاندهنده نیت نیک و سیاست عاقلانه رهبر ملی ترکمنستان، رییسجمهور و سایر مسوولان آن کشور است که روابطی نیک با کشورهای همسایه، بهویژه افغانستان، برقرار کردهاند و حسن همجواری را حفظ میکنند.»
سردار بردیمحمدوف رییسجمهور ترکمنستان گفت: «روابط خوب میان ترکمنستان و افغانستان همچنان ادامه دارد. آغاز عملی پروژههایی چون تاپی نه تنها برای افغانستان، بلکه برای کل منطقه مفید خواهد بود. ترکمنستان برای تقویت همکاریها و روابط دوستانه با افغانستان تلاش میکند.»
سال ۱۴۰۳ برای بخش معادن نیز سالی پرتحول بود. تنها در پروژههای بزرگ معدنی، بیش از ۱.۳ میلیارد دالر سرمایهگذاری صورت گرفت.
وزارت معادن در این مورد گفته بود: «قرارداد استخراج سه معدن نمک در فاریاب با هزینه ۲۴ میلیون دالر، قرارداد گاز «طوطی میدان» جوزجان با یک شرکت ازبیکستانی به ارزش یک میلیارد دالر و قرارداد تولید سمنت در یتیمتاق جوزجان با شرکت ترکی به ارزش ۱۶۳ میلیون دالر صورت گرفت.»
همایون افغان سخنگوی وزارت معادن افزود: «در جریان سال ۱۴۰۳ یک قرارداد معدن گاز داشتیم به ارزش سرمایهگذاری یک میلیارد دالر امریکایی با شرکت ازبیکستانی، ۲۹ قرارداد به مقیاس کوچک با شرکتهای داخلی به ارزش حدود دو میلیارد افغانی و ۱۰ قرارداد از مقیاس بزرگ به شرکتهای داخلی و خارجی داشتیم به ارزش سرمایهگذاری حدود ۳۸۰ میلیون دالر امریکایی.»
در این سال، قانون پارکهای صنعتی توشیح، زمین به صنعتکاران توزیع شد و کارخانههایی به ارزش ۲۰۰ میلیون دالر در بخشهایی چون نوشابهسازی، ذوبآهن، نساجی و تولید کمپل در ولایتهای مختلف به فعالیت آغاز کردند.
ملا عبدالغنی برادر معاون اقتصادی ریاستالوزرا گفت: «به هدف پشتیبانی از صنایع داخلی، صندوق انکشاف زراعت ماشینآلات مورد نیاز برخی از این کارخانهها را به ارزش ۱۰۰ میلیون افغانی خریداری کرده است.»
در سال ۱۴۰۳، ۳۷ نمایشگاه داخلی و ۱۳ نمایشگاه خارجی برگزار شد. افغانستان در نمایشگاههایی در کابل، آستانه، ترکیه، ازبیکستان، چین، دبی و دیگر کشورها حضور داشت.
نورالدین عزیزی سرپرست وزارت صنعت و تجارت درباره هدف این نمایشگاهها را چنین گفت: «هدف اشتراک هیات افغانستان در این برنامه، ایجاد فرصتهای جدید برای همکاریهای اقتصادی و تجارتی بین افغانستان، ترکیه و منطقه، معرفی محصولات، تولیدات و خدمات حلال افغانستان به بازارهای جهانی و جذب سرمایهگذاریهای خارجی مخصوصاً کشور دوست و برادر ترکیه به افغانستان است.»
در سال ۱۴۰۳نخستین نشست ملی کار برگزار و تفاهمنامههایی برای ایجاد اشتغال با بیش از یک میلیون نفر امضا شد.
عبدالمنان عمری سرپرست وزارت کار و امور اجتماعی، با اشاره به تحریمهای مالی گفت: «با وجود محدودیتهای شدید، امارت اسلامی مبارزه با بیکاری را از اولویتهای جدی خود میداند.»
در کنار پیشرفتها، توقف کمکهای امریکا، مسدود بودن داراییهای افغانستان، عدم آغاز پروژههای کلیدی مانند کاسا-۱۰۰۰، افغان ترانس و مس عینک لوگر و مشکلات تجاری با پاکستان از مهمترین چالشهایی بود که در سال ۱۴۰۳ حلنشده باقی ماند و بر رشد اقتصادی کشور سایه افکند.
دیدگاه تان در این باره