مسؤولان دیده بان شفافیت افغانستان روز سه‌شنبه (۰۱ دلو) گفتند که در مسودۀ بودجۀ سال روان مالی، برای بخش‌های آموزش و پرورش و بهداشت در مقایسه با سال گذشته، بودجه‌ی کم‌تری در نظر گرفته شده‌است.
بربنیاد یافته‌های یک بررسی این نهاد، بودجه‌ی توسعه‌یی ریاست عمومی ادارۀ امور ریاست جمهوری، بیشتر از بودجه‌ی توسعه‌یی وزارت معارف و وزارت تحصیلات عالی است.
مسؤولان دیده بان شفافیت افغانستان می افزایند که از بهر کمبود منابع مالی، حکومت از مجموع شش هزار مکتبی که رییس‌جمهور وعده ساخت آنها را داده بود، تنها ۱۳ درصد آنها را ساخته خواهد توانست.
بربنیاد مسودۀ بودجه‌ی امسال، بیش از ۴.۱ میلیارد افغانی بودجه‌ی توسعه‌یی برای وزارت های معارف و تحصیلات عالی در نظر گرفته شده‌است در حالیکه بودجه‌ی ادارۀ امور ریاست‌جمهوری بیش از ۴.۲ میلیارد افغانی است.
فروزان رسولی، معاون مؤسسه برابری برای صلح و دموکراسی در این باره گفت: "در بخش معارف از یک سو از دست ناامنی‌ها جنگ در عذاب هستیم و از سوی دیگر معارف از سوی دولت آسیب می‌بیند و ضعیف می‌شود، این واقعأ جای تأسف است."
برخورد سیاسی با بودجه و در نظر نگرفتن معیارهای فنی از یافته‌های دیگر این بررسی استند.
علی دوست شهاب، استاد دانشگاه گفت: "در ولایت‌های که فقر بیشتر است، تخصیص منابع در آنها کمتر است. از سوی دیگر جنگ نیز در این ولایت‌ها بیشتر است. این نشان می‌دهد که تخصیص کمتر منابع در حالی که فقر بیشتر است، زمینه را برای افزایش جنگ‌ها نیز فراهم می سازد."
دیده بان شفافیت افغانستان بودجه‌ی کدهای احتیاطی و چه‌گونه‌گی گردآوری درآمدها را در ده سال پسین نیز بررسی کرده‌است.
مسؤولان این نهاد با اشاره به کاهش چشمگیر ارزش افغانی در پنج سال پسین و انتقال پول از بانک مرکزی و بانک ملی افغان به وزارت مالیه در سال مالی گذشته، می‌گویند که عوامل غیر از منابع درآمدزا در افزایش درآمدهای کشور نقش داشته اند.
بربنیاد یافته‌های دیده بان شفافیت افغانستان، در پنج سال حکومت وحدت ملی بربنیاد قانون سهم بودجه‌ی کدهای احتیاطی ۵۴ میلیارد افغانی بود، اما ۲۰۲ میلیارد افغانی از طریق این کدها هزینه شده‌است.