از استقلال سیاسی افغانستان که در زمان امان الله خان به دست آمد ۹۹ سال می‌گذرد. یعنی یک سده. افغانستان در یک قرن گذشته نظام‌های سیاسی گوناگونی را تجربه کرده است که بیشترینه نظام‌های بودند متمرکز و خودکامه و حال رسیده ایم به نظام بی‌پیشینۀ به نام حکومت وحدت ملی که مخالفان گاهی آن را حکومت وحشت ملی نیز می‌خوانند.

چه دلیل وجود داشت که افغانستان در یک قرن استقلال خود نتوانست به سوی توسعه سیاسی ، اقتصادی و به سوی هم‌دیگر پذیری گام‌های استوار و سازنده‌یی بردارد ، تا زمینۀ اجتماعی - سیاسی پیدایی ملت در کشور شکل گیرد. ما چرا در چنین زمینه‌هایی گفتمان های سازنده‌یی نداشته ایم؟

عوامل عمده در کجا بودند؟ در درون کشور، در شگاف های فرهنگی، و مذهبی سیاست‌ها قوم مدارانه ، یا هم در ساختار های سیاسی ناکارا که نتوانستند برای تجدد و توسعه در کشور زمینه سازی کنند!

ما هم اکنون در کجای تاریخ قرار داردیم؟

در این برنامه، گرداننده پرتو نادری، این موضوع را با این مهمانان بحث کرده است:

· داکتر حسن گران – تاریخ نویس

· دکتور عبدالعلی محمدی – مشاور حقوقی پیشین رییس جمهور

· میاگل وثیق – اگاه امور سیاسی

· غلام محمد محمدی – تاریخ نویس