در چند سال پسین، وزیرستان—هم شمالی و هم جنوبی—ازبهر حرکت باشندهگان آن در برابر راهکارهای امنیتی حکومت (بهویژه در برابر رسانههای اجتماعی و رسانههای بینالمللی و ممنوعشدن هرنوع یادآوری از این منطقه در رسانهها) در سرخط خبرها بودهاست.
این منطقه در اوایل سال ۲۰۱۸ میلادی پس از آن سر زبانها آمد که بهحیث مرکز خیزشهای سیاسی بومی در برابر راهکار «سه دی» (یا مرگ، تباهی و تغییر مکان) حکومت فدرال در برابر هفت ولسوالی که بهنام بخشهای قبایلی فدرال یا "فتا" شناخته میشد و شش بخش دیگر در نزدیکی این ولسوالیها که بهنام بخشهای مرزی "اف آرس" یاد میشوند، قد علم کردند.
این منطقه که در آن کم از کم ۱۰ میلیون پشتون زندهگی میکنند توسط قوانین استعماری خشن که از زمان بریتانیا سرچشمه میگیرد، اداره میشود و بیشتر بهعنوان مکان آغاز جنگ در افغانستان در چهار دهه اخیر کار گرفته شدهاست. اما این منطقه که بهنام "فتا" یاد میشود درمیان سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴ میلادی بهگونۀ بیسابقه سرکوب شد و این زمانی بود که هراسافگنان بر این بخشها حاکم بودند و در این مدت جنگ تازهیی را در برابر نیروهای جهانی بهرهبری امریکا و نیروهای جمهوری اسلامی افغانستان آغاز کردند.
برای جنرالان پاکستانی، جنگ طالبان در افغانستان برای بهدست آوردن هدف دیرینه "عمق استراتیژیک" شان مهم بود. ده میلیون پشتونی که در منطقه "فتا" زندهگی میکردند به گرگان سپرده شدند و هراسافگنان هزاران بزرگ قومی را کشتند و بهکسی پاسخگو هم نبودند. این آخر کار نبود: عملیات نظامی از سوی ارتش پاکستان برای قانع ساختن جامعۀ جهانی از اینکه این کشور در مبارزه با هراسافگنی جدی است، مرگ و ویرانی بیشتر بر مردم این بخش، تحمیل کرد.
نزدیک به سه میلیون تن مجبور به ترک خانههای شان شدند و در ولسوالیهای دیگر بهحیث افراد بیجاشدۀ داخلی نقل مکان کردند و حتا برخی از آنان در ولایتهای دیگر رفتند که در آنجا با تحقیر و تبعیض روبهرو شدند.
از اینرو، آنانیکه بیشترین قربانی هراسافگنی شده بودند بهحیث مرتبط هراسافگنی نشان داده شدند. شهرهای مهم "فتا" در جریان درگیریها ویران شدند. بازارهای کلان و خانهها از سوی طرفهای درگیر جنگ، به تاراج رفتند. بیشترین احزاب ساسی که از سوی بخش نظامی پاکستان تهدید شده بودند، صدای شان را در برابر پشتونهایی که در این بخش بر آنان ستم شده بود، بلند نکردند.
از این میان، یک حرکت مشهور رهبری شده از سوی جوانانی که خودش را جنبش حفاظت از پشتونها یا «پی تی ام» میخواند، ظهور کرد تا راهکارهای ظالمانه و خشن نظامیان پاکستانی را به چالش بکشد. این جنبش، گردهماییهای عظیمی را برگزار کرد تا در برابر کارگیری این منطقه در جنگ در برابر افغانستان، اعتراض کند.
اماف نهادهای امنیتی بهجای اینکه راهکارهای شان را تغییر بدهند، این حرکت تازه را "ضد دولت" خواندند و ادعا کردند که این حرکت برای نهادهای استخباراتی دشمن کار میکند.
بخش نظامی پاکستان این بخشها را زیر نام "اصلاح" باهم یکجا کرد و آن را ولایت پشتونخواه خواند، اما خلاف آنچه در قانون اساسی گفته شدهاست، آنرا برای جامعه مدنی باز نگذاشت و حکومت داریاش را به بخش ملکی تغییر نداد.
چرا؟ بهخاطری چیزیکه در خطر است آینده "پروژۀ طالبان" است که بخش امنیتی دولت پاکستان بهگونۀ دوامدار و با تعهد بالا، آنرا دنبال کردهاست.
طالبان با کارگیری از پناهگاههای گسترده در پاکستان از سال ۱۹۹۴ میلادی به اینسو، بهگونه "شکست ناپذیر" به وجود آمدهاند.
طالبان که در ۳۶ هزار مدرسه در پاکستان در جریان و پس از جنگ سالهای دهه ۱۹۸۰ میلای (که بهنام جهاد افغانان نیز یاد میشود) آموزش ایدیولوژیک دیدهاند (شستشوی مغزی شدهاند) میتواند بر کمپهای شان در شرق خط دیورند وابسته باشند، حتا اگر بدترین شکست را نیز در افغانستان تجربه کنند.
حتا پس از رویداد یازدهم سپتمبر، بخش امنیتی دولت پاکستان به طالبان اجازه داد تا نه تنها پس از شکست امارت توسط امریکا در افغانستان به پاکستان داخل شوند بل در سال ۲۰۰۳ (همراه با بخشهایی از گروههای جهانی ترور) احیای مجدد کنند و از طریق مراکز شان در پاکستان، جنگ تازهیی را در افغانستان از سر بگیرند. ایالات متحده بر پاکستان فشار آورد تا در برابر القاعده که تهدیدی در برابر امریکا بود، اقدام کند، اما ایالات متحده همواره طالبان را بهعنوان یک مشکل منطقهیی یا محلی دیدهاست.
در این اواخر در اعتراضها در برابر پناهگاههای طالبان در بخشهای "فتا" قبلی، بهویژه در وزیرستان، یک قوت تازه دیده شدهاست. دوباره سازی گستردۀ طالبان برای یک "برنامه دوم" (پلان ب) در افغانستان یک نگرانی کلان است مردم محل با درنظرداشت تجربههای تلخ دو دهه گذشته، دربارۀ دور تازۀ خشونتها در بخشهای شان نگران استند.
حملههای هدفمندانه بر مردمان محل توسط هراسافگنان در حال افزایش اند و مردم همچنان توسط نظامیان پاکستان کشته میشوند در حالی که این نظامیان در برابر اینکار اصلأ پاسخگو نیستند.
همایشهای کلان که از سوی پی تی ام در میران شاه، وانه، بانو، پشاور و دیگر بخشها برگزار شدند، در این همایشها اعضای پی تی ام خواهان ازمیان برداشتن پناهگاههای طالبان شدند؛ پناهگاههایی که خونریزی و کشتار را به خانههای شان میآورد. منظور پشتین، رهبر عمدۀ جنبش حفاظت از پشتونها و همراهان او مانند علی وزیر، محسن داور، عبدالله ننگیال، و دیگران، این گردهماییهای بزرگ را رهبری کردند.
این تنها جنبش حفاظت از پشتونها نیست که صدایی برای خواست مردم محل در برابر پناهگاههای طالبان بلند کردهاست. اخیراً، گردهماییهای بزرگ قومی برگزار شدند و خواست آنان به وضاحت ازمیان رفتن این پناهگاهها بود. در ماه فبروری سال روان میلادی، جرگه عثمانزی، که از تمام اوقام در وزیرستان شمالی نمایندهگی میکند، یک قطعنامۀ بسیار واضیح را در برابر آنچهکه آنان "طالبان خوب" میخوانند، نشر کرد. (واژه طالبان خوب توسط نهادهای استخباراتی پاکستان برای طالبانی که درافغانستان میجنگند و در جنگ در برابر طرف پاکستانی خط دیورند دخیل نیستند، به کار میرود.)
هفته گذشته، در دو همایش، یکی در جانی خیل و دیگر در میران شاه، هزاران تن جسدهای مردم محل را که توسط طالبان خوب نام نهاد کشته شده بودند انتقال دادند و تلاش کردند تا بهسوی اسلامآباد بروند تا خواست شان را برای ازمیان برداشتن پناهگاههای طالبان بهگوش مسؤولان برسانند. در هردو همایش، حکومت تلاش کرد اعتراض کنندهگان را آرام کند و به آنان وعده سپرد تا بخشهای شان را از وجود طالبان پاکسازی کنند و به طالبان پناهگاه ندهند.
همچنین در هفتۀ گذشته، لویه جرگه احمدزی وزیر، که یک همایش قومی دیگر است، قاطعانه و بهطور جمعی خواهان ازمیان رفتن پناهگاههای "طالبان خوب" شد زیرا بهگفتۀ آنان، این گروۀ کشتار و ویرانی را در مناطق آنان گسترش میدهد.
علی وزیر و محسن داور بهعنوان دو عضو جوان منتخب پارلمان از وزیرستان و اعضای مستقل شورای ملی (پاکستان)، بهگونۀ دوامدار صدای شان را در برابر این موضوع از آدرس پارلمان، بلند کردهاند.
علی وزیر به اتهام یک سخنرانی جنجال برانگیز برای چندین ماه در زندان کراچی زندانی شدهاست، اما حامیان او به این باور استند که یگانه علت بازداشت او موقف قاطعانهاش در برابر پناهگاههای طالبان است.
این قابل یادآوری است که هفده عضو نزدیک و دور خانواده او (علی وزیر)، بهشمول پدر، برادران پسران کاکای او، از سوی طالبان به قتل رسیدهاند.
افراسیاب ختک عضو پیشین مجلس سنای پاکستان و تحلیلگر مسایل منطقه یی است.
همه میتوانند نوشتههایی که استوار بر واقعیتها است را به طلوعنیوز بفرستند تا در بخش "دیدگاه شما" به نشر برسد.
دیدگاهها در این مقاله از سوی طلوعنیوز تأیید یا شریک ساخته نمیشوند. نویسندهگان مقالهها برای درست بودن معلومات در مقاله شان مسوول استند و اگر معلومات شان نادرست بود، تصحیصی در آن نوشته اضافه خواهد شد.