از نخستین نشست آغاز مذاکرات میان افغانان ۹ روز میگذرد؛ اما هنوزهم هیئتهای جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان موفق نشدهاند که طرزالعمل مذاکرات رسمی صلح را بسازند.
این طرزالعمل که قرار است بیستوچند ماده داشته باشد، شامل بعضی موارد اختلافی است که ۴۴ عضو هیئتهای دوطرف را برای ۹ روز درگیر خود ساختهاست.
کریم امینی، خبرنگار طلوعنیوز که از نخستین نشست آغاز مذاکرات تاکنون این روند را پوشش دادهاست، میگوید که نامگذاری برای جنگ افغانستان در بیست سال گذشته، بنیاد مذهبی مذاکرات و جایگاه توافقنامۀ امریکا و طالبان – که در بیستم ماه حوت سال گذشته امضا شد - از مسایل اختلافی میان دو طرف استند.
طالبان اصرار داشتند که جنگ این گروه در افغانستان «جهاد» نامگذاری شود، فقه حنفی بنیاد مذهبی اصلی تصمیمگیریها در مذاکرات صلح باشد و از مذاهب دیگر نام گرفته نشود.
قانون اساسی کنونی افغانستان، در مادۀ یک صد و سی و یکم، مذهب جعفری را بهرسمیت شناختهاست و پارلمان کشور نیز دربارۀ احوال شخصیۀ شیعیان قانون جداگانهیی تصویب کردهاست.
فریدون خوزون، سخنگوی شورای عالی مصالحۀ ملی گفت: «بر سر طرزالعمل و موارد اختلافی که ماندهاند، بحث جریان دارد. امیدواری ما این است که هرچه زودتر این مسله نهایی شود.»
اما محمد محقق، رهبر حزب وحدت ملی افغانستان روز جمعه گذشته در مراسمی در کابل، تأکید کرد که نباید مسایل قومی و مذهبی باردیگر در کشور دامن زده شوند: «در طول بیست سال دموکراسی و گذشته از آن در داخل افغانستان همدیگر را شناختیم، همدیگر را قبول کردیم، اقوام افغانستان، زبانهای افغانستان، مذاهب افغانستان؛ اینها را ما در لویهجرگۀ قانون اساسی افغانستان بحث کردیم و همدیگر را بهرسمیت شناختیم و همدیگر را قبول کردیم.»
غلامالدین کلانتری، عالم دین نیز در این باره اظهار داشت: «فقه حنفی همهچیز نیست. به این معنی که فقه حنفی کل شریعت نیست. ما خیلی موارد داریم که احناف به فقه دیگر موکول میکند.»
منابعی از درون هیئتهای مذاکره کننده میگویند که خواست دیگر طالبان این است که توافقنامۀ این گروه با امریکا باید توافقنامۀ «مادر» باشد و مذاکرات میانافغانان بخش جدا ناپذیرآن؛ یعنی هرگاه پیمان طالبان و امریکا نقض شود، طالبان به ادامۀ مذاکرات میان افغانان پایبند نیستند.
از میان اختلافهای یادشده، دو طرف توافق کردهاند که در طرزالعمل بهجای واژههای جنگ و جهاد برای جنگ طالبان در افغانستان «معضله» نگاشته شود.
اما هیئت جمهوری اسلامی افغانستان تاکنون دربارۀ بنیاد پذیرش فقه حنفی همچون یگانه بنیاد مذهبی مذاکرات و اصل شمردن توافقنامۀ امریکا و طالبان توافق نکردهاست.