نسخه‌یی از پیش‌نویس توافق‌نامۀ صلح افغانستان که در این اواخر با سیاست‌گران مطرح کشور شریک شده، به طلوع‌نیوز رسیده‌است.
اصول رهنمودی برای آیندۀ افغانستان، حکومت انتقالی و نقشۀ راه سیاسی و آتش‌بس همیشه‌گی، سه بخش مهم این پیش‌نویس اند.
در این پیش‌نویس آمده‌است که پس از پایان حکومت انتقالی، زعیم آیندۀ افغانستان بربنیاد انتخابات برگزیده خواهد شد.
در بخش اصول رهنمودی برای آیندۀ افغانستان، آمده‌است که دین رسمی کشور اسلام است، همۀ شهروندان افغانستان دارای مصونیت خواهند بود و افغانستان خانۀ مشترک همۀ اقوام و مذاهب این کشور است.
افزون بر این، در این پیش‌نویس آمده‌است که قانون اساسی تازه از حقوق زنان و کودکان پشتیبانی خواهد کرد.
حکومت انتقالی صلح سه شاخه جدا و مساوی خواهد داشت که شامل سه بخش می‌شود:
نخست: بخش اجرایی، در راس آن رییس دولت حضور خواهد داشت و وزیران کابینه و نیز ریاست‌های مستقل از بخش‌هایی دیگر آن استند.
دوم: شورای ملی که شامل مجلس نماینده‌گان و مجلس سنا می‌شود. بربنیاد این پیش‌نویس قرار است نماینده‌گان طالبان نیز در ترکیب شورای ملی گنجانیده شوند، اما رقم دقیق اعضای آن روشن نیست.
سوم: قوۀ قضاییه که شورای مستقل عالی فقه اسلامی و کمیسیون تدوین قانون اساسی تازه نیز شامل آن می‌باشد.
شورای عالی فقه اسلامی از پانزده عضو تشکیل خواهد شد که هفت عضو آن را طالبان، اعضای دیگر را دولت جمهوری اسلامی و یک عضو آن را رییس دولت انتخاب می‌کند و این شورا وظیفه دارد تا در بخش‌های اجتماعی، فرهنگی و دیگر موارد معاصر در کشور، رهنمایی‌های اسلامی ارایه کند.
اما حمدالله محب، مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور غنی دربارۀ این پیش‌نویس چنین واکنش نشان می‌دهد: «وقتی که این [پیش‌نویس] شریک ساخته می‌شد هم امریکایی‌ها این پیام را به همه‌گی - به‌هرکسی که این طرح داده‌است - که این طرح حکومت شان نیست و یک چیزی است که بتوانند پروسه صلح را کمی سرعت بدهند.»
هفتۀ گذشته یک مقام بلند پایۀ وزارت خارجه امریکا که خواست از وی نام برده نشود، به طلوع‌نیوز تأیید کرد که واشنگتن پیشنهادهایی دربارۀ نظام آیندۀ سیاسی افغانستان، چه‌گونه‌گی ایجاد یک دورۀ انتقال قدرت و برگزاری یک نشست جهانی به میزبانی سازمان ملل متحد در افغانستان به سیاست‌گران خارج از حکومت و نیز مقام‌های بلند پایۀ حکومت افغانستان داده‌است تا آنان دیدگاه‌های شان را در این باره با واشنگتن، در میان بگذارند.
این مقام افزود که این پیشنهادها را زلمی خلیل‌زاد، فرستادۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان با طالبان نیز در میان می‌گذارد.
'انتقال قدرت از طریق انتخابات'
روز گذشته رییس‌جمهور اشرف غنی در مراسمی به مناسبت گشایش سال سوم کاری دور هفدهم شورای ملی، تأکید کرد که بر بنیاد قانون اساسی، یگانه راه انتقال قدرت، انتخابات است و در این باره هیچ معامله‌یی را، نمی پذیرد.
آقای غنی در حالی که به‌گونۀ روشن به طرح حکومت انتقالی که از سوی امریکا پیشنهاد شده‌است و شماری از سیاست‌گران از آن سخن زده‌اند، اشاره نمی‌کند، گفت که هر نهادی می‌تواند طرح‌های خیالی داشته باشد، اما تصمیم نهایی را مردم افغانستان می‌گیرند.
او افزود: "انتقال قدرت از طریق انتخابات برای ما یک اصل غیر قابل معامله است."
او گفت که اقتدار سیاسی در افغانستان یک راه دارد و آن از طریق رأی مردم افغانستان است.
او می‌افزاید: ما آماده استیم که دربارۀ برگزاری انتخابات آزاد شفاف و سراسر تحت مدیریت جامعۀ جهانی بحث کنیم. دربارۀ زمان نیز میخواهیم صحبت کنیم و به نتیجه برسیم."
او فرصت پیش آمده را برای صلح در چهاردهه گذشته بی‌پیشنیه خواند، اما گفت افغانستان زمانی به صلح خواهد رسید که مالکیت روند صلح را مردم افغانستان داشته باشند.
آقای غنی گفت که صلح دوامدار نیازمند تدبیر و فداکاری است. به گفتۀ او، هدف از فداکاری این است که برای فداکاری معیار نخستین ما این است که همه از خواست‌های شخصی و گروهی بگزرند و به خواست مردم توجه شود و به صلح به یک هدف مقدس دیده شود.
دیدار خلیل‌زاد با هیئت طالبان
خلیل‌زاد در دومین روز سفرش به دوحه، روزشنبه با هیئت طالبان دیدار کرد.
آقای خلیل‌زاد، سه روز پیش به دوحه رفت و نخست با هیئت مذاکره‌کنندۀ جمهوری اسلامی افغانستان دیدار کرد.
محمدنعیم، سخن‌گوی دفتر سیاسی گروۀ طالبان در تویترش نگاشته‌است که ملا برادر، رییس دفتر دفتر طالبان در قطر، مولوی عبدالحکیم، رییس هیئت مذاکره‌کنندۀ طالبان و برخی دیگر از اعضای هیئت طالبان در دیدار با خلیل‌زاد دربارۀ تطبیق کامل توافق‌نامۀ دوحه گفت‌وگو کردند.
او افزود: "در این نشست هر دو طرف تعهد خود را به توافق‌نامۀ دوحه ابراز داشتند و بر تطبیق کامل آن صحبت کردند. در نشست، همچنین دربارۀ وضعیت فعلی افغانستان و سرعت و مؤثریت روند جاری مذاکرات بین‌الافغانی بحث‌ها صورت گرفت."
هم‌زمان با این، روزنامه وال‌استریت ژورنال امریکا گزارش داده‌است که خلیل‌زاد در دیدارهای اخیرش، پیشنهاد یک نشست بزرگ شیبه نشست بن را مطرح کرده‌است که در آن روی حکومت موقت گفت‌وگو شود.
اما رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی پیامد طرح تازۀ صلح را از سوی واشنگتن خطرناک می‌داند: "نشود که این طرح طوری ترتیب شده باشد که بالاخره ما افغانان به نتیجه نرسیم و یک طرح بعدی در کار باشد که روی میز گذاشته شود."
غلام فاروق مجروح، عضو هیئت جمهوری اسلامی افغانستان گفت: "طرحی را که آقای خلیل‌زاد با سیاسیون افغانستان مطرح ساخته بودند، با ما شریک ساختند. روی آن کار میکنیم و شاید در نشست‌های آینده باهم صحبت داشته باشیم. احتمالأ این طرح با جانب مقابل هم شریک ساخته شود."
قرار است سازمان ملل متحد به‌گونۀ فعال در روند صلح افغانستان دخیل شود و بازیگران جهانی و منطقه‌یی زیر نظر این سازمان در روند صلح افغانستان به دیدگاه واحد برسند.