دیده‌بان جهانی حقوق بشر می‌گوید که سال ۲۰۲۱ میلادی بدترین سال در دو دهه پسین برای زنان در افغانستان بوده است.
معاون بخش زنان این نهاد جهانی مدافع حقوق بشر می‌گوید که با سقوط حکومت پیشین «جمهوریت» دستاوردهای بیست سال گذشته زنان در افغانستان با خطر نابودی روبرو شده اند.
هیدر بار، معاون دیده‌بان حقوق بشر گفت: «پایان سال است و ما به گذشته می‌بینیم که سال ۲۰۲۱ چگونه یک سالی برای حقوق زنان در سراسر جهان بوده است. متاسفانه سال خوبی برای زنان افغانستان نبوده است چیزی که بعد از پانزدهم اگست دیدیم این بود که طالبان زنان و دختران را از حق آموزش، دسترسی به موارد بهداشتی، آزادی بیان و آزادی اعتراضات در سرتاسر افغانستان محروم کرده اند.»
در همین حال، محبوبه سراج، فعال حقوق زنان نیز از وضعیت زنان در افغانستان سخت نگران است. بانو سراج پس از سقوط حکومت پیشین افغانستان و با روی کار آمدن دوباره طالبان در افغانستان، کشور را ترک نکرد و تاکنون در افغانستان است و وضعیت زنان را از نزدیک زیر نظارت دارد.
محبوبه سراج، از پیشگامان عرصه حقوق زنان به حساب می‌رود و در دو دهه گذشته در صف نخست دادخواهی برای زنان قرار داشته است.
او می‌گوید: «زمانی که در یک حکومت حق آموزش از دختران گرفته شود و خانم‌ها نتوانند به فعالیت‌های شان ادامه دهند و همه دسترسی بانوان محدود شود، این بدترین اوضاع در آن کشور است.»
بانو سراج علت اصلی بحران کنونی کشور را برخاسته از به حاشیه رانده شدن زنان از بطن جامعه به ویژه از حکومت‌داری می‌داند.
با این حال، محبوبه سراج دادخواهی برای بهبود وضعیت زنان را نیازمند حضور زنان در درون کشور می‌داند.
او می گوید: «من این‌جا ماندم تا صدای آن زنان باشم و هشدار بدهم که با این همه محدودیت‌ها و نابسامانی‌ها هیچ حکومتی پایدار نخواهد بود و این را باید بدانند که دوام نمی‌آورند.»
از سوی دیگر، مدینه دروازی فعال حقوق بشر می‌گوید: «خاموش بودن سازمان ملل در برابر دادخواهی زنان افغانستان یکی از علت‌های است که زنان با بدترین اوضاع اکنون روبرو استند.»
اما امارت اسلامی می‌گوید که به حقوق زنان بربنیاد اصول اسلامی پابند است. بلال کریمی، معاون سخنگوی امارت اسلامی، گفت: «بیشتر زنان به کار و فعالیت‌های شان در نهاد‌های مختلف ادامه می‌دهند و دختران هم در برخی ولایت‌ها به مکتب می‌روند. ما متعهد به تامین حقوق همه شهروندان استیم.»
با روی کار آمدن دوباره امارت اسلامی، بسیاری از زنان و دختران فعال در عرصه حقوق زنان، کشور را ترک کردند. آنان می‌گویند که فرصت‌های کار و آموزش برای بانوان درکشور به شدت محدود شده اند.
این در حالی‌ست که که بسته ماندن مکتب‌های دخترانه در بسیاری از ولایت‌های کشور با انتقادهای گسترده در درون و بیرون از کشور روبرو شده است.