جانان ماما، باشنده ولسوالی خواجه عمری در ولایت غزنی‌ست که غم از دست دادن پسران‌اش روح وی را به زنجیر کشیده است و این اندوه را با تمام تار و پود بدن‌اش حس می‌کند.

هرازگاهی که درد سراپای وجود این پیرمرد را فرا می‌گیرد، به نوای نی پناه می‌برد و می‌خواهد غصه‌های از دست دادن دو پسر جوانش را به فراموشی بسپارد.

جانان ماما به طلوع‌نیوز می‌گوید که دو پسراش در صفوف نیروهای ارتش پیشین خدمت می‌کردند و چند سال پیش، در نزدیکی خانه‌شان همزمان کشته شده‌اند.

جانان ماما می‌گوید که نواختن توله یگانه راهی است که می‌تواند قدری از غصه‌هایش بکاهد.
                                                                                                                   
او به طلوع‌نیوز گفت: «والله که غم زیاد می‌شود، می‌گویم بروم یک دقیقه توله بزنم. اگر خوشحالی هم باشد به سوی توله می‌روم.»

بربنیاد گفته‌های جانان ماما، دو پسرش در روز دوم عید قربان کشته شدند و از آن روز به بعد، درد خود را با نوای نی فریاد می‌کشد.

این پیرمرد ۶۴ ساله می‌گوید، هرچند از ایام کودکی تا جوانی به نواختن توله علاقمندی داشت؛ اما اندوه از دست دادن دو پسرش، او را ناگزیر ساخت تا در ایام پیری نیز توله بنوازد.

جانان ماما که تنها نان‌آور خانواده‌اش است، آرزو دارد تا صلح پایدار در افغانستان تامین شود و دیگر خون  ناحق در کشور نریزد.

جانان ماما در این باره گفت: «ملت آرام باشد، دیگر ارمان ندارم. یک بار مسلمانان در این وطن آرام نفس بکشند، یک زندگی آسوده داشته باشند.»

رحمت الله احسانی، باشنده غزنی، به طلوع‌نیوز می‌گوید: «خیلی از خانواده‌ها استند که در این روزها من خودم نیز شاهد استم که بسیار با مشکلات جدی، مشکلات زیاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند.»

در همین حال، مسوولان محلی غزنی از کمک به خانواده‌های سخن می‌زنند که فرزندان خود را در جنگ‌های گذشته از دست داده‌اند.

ملا حمیدالله نثار، رییس اطلاعات و فرهنگ غزنی، به طلوع‌نیوز گفت: «در غزنی شمار زیادی از خانواده‌ها که در نظام گذشته اعضای خانواده‌های خود را از دست داده‌اند و یتیم‌های شان باقی مانده است، به آن‌ها از طرف امارت اسلامی معاشاتی که به خانواده‌های شهدا داده می‌شود به آنان نیز پرداخت می‌شود.»

گفته می‌شود که خانواده‌های زیادی در کشور وجود دارند که فرزندان شان در جنگ‌های گذشته کشته شدند و تا اکنون، سوگوار اند. شمار زیادی از این خانواده‌ها به علت نداشتن سرپرست و نان‌آور، اکنون با چالش‌های اقتصادی روبه‌رو استند.