حکومت افغانستان و طالبان بین سالهای دوهزار و هفت و دوهزار و نه میلادی به گفتگو با هم دیگر بسیار متمایل بودند؛ اما حکومت پاکستان و آی اس آی، مانع این گفتگوها میشدند.
روزنامه نیویارک تایمز از زبان یک دیپلومات نارویژی که از نزدیک گواه این روند بوده است، مینویسد که حتا در سال دوهزار و نه، چند دیپلومات این کشور، در این باره، با ملاعمر هم دیداری داشتند.
در همین حال، وزارت امور داخله میگوید که در تلاشهای پاکستان، برای برهم زدن روند صلح افغانستان، هیچ شک و شبهیی وجود ندارد.
بر بنیاد یک گزارش نیویارک تایمز، این دیپلومات نارویژی در سال دوهزار و هفت میلادی، در هوتل ماریوت اسلام آباد، با هیئتی فرستاده شده از سوی رهبران طالبان دیدار کرد.
این دیپلومات میگوید که نمایندهگان طالبان فهرست نامهای پنج تن را با خود داشتند و قرار بود که این افراد در گفتگوهای احتمالی صلح با دولت افغانستان حضور یابند.
در گزارش آمده است که در سال دوهزار و هشت، نمایندهگان دولت افغانستان و طالبان برای گفتگو با هم، به ناروی رفتند؛ اما چند ساعت پیش از دیدار آنان، خانه یکی از اعضای این هیئت طالبان در کویته، با بم آماج قرار گرفت و در آن رویداد، برادر این عضو هیئت طالبان کشته شد و همسرش هم زخم برداشت.
هرچند این تلاشهای صلح، با پادرمیانی ناروی، ادامه یافتند و حتا در سال دوهزار و نه، سه تن از دیپلوماتان نارویژی با ملا عمر دیدار کردند.
در گزارش گفته شده است که ملا عمر در آن هنگام از بیماری گرده و شکر رنج میبرد.
با همه اینها، پاکستان و به ویژه آی اس آی، همچون مانعی بزرگ در برابر این تلاشهای صلح ایستاده بودند و نیز افزایش نیروهای امریکایی در افغانستان، روند صلح را به چالش میکشید.
چنان که در سال دوهزار و ده و تنها چند روز پیش از آن که هیئتی از طالبان به شمول ملا عبدالغنی برادر، معاون ملا عمر، با مقامهای حکومت افغانستان دیدار کند، ملا برادر در پاکستان بازداشت شد.
آلف ارن رامسلین - دیپلومات نارویژی، گفت: «ادامه گفتگوهای صلح بسیار دشوار بود؛ نه تنها از بهر مخالفت طالبان، بل از بهر مخالفت القاعده و آی اس آی! مخالفت آی اس آی، پس از بازداشت ملا برادر، روشن شد.»
در همین حال، این گزارش، واکنشهایی را نیز برانگیخته است.
صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت امور داخله، گفت: «هم مردم افغانستان میدانند که چه نقشی را پاکستانیها در صلح افغانستان بازی میکند و هم متحدان ما این را میدانند.»
محمد ابراهیم رحیمی، رییس کمیسیون احزاب و نهادهای جامعه مدنی، گفت: «کارخانه تولید تروریست و دهشتگر در پاکستان است و خود پاکستان حامی تروریست و دهشتگر است.»
هم زمان با این، شماری از مقامهای محلی نیز از این که در چند سال اخیر، چگونه تلاشهای صلح در ولایتهای ناامن، به بن بست رسیدند، سخن میگویند.
کندز یکی از این ولایت هاست که در بیش از یک سال اخیر، بیشترین ناامنیها را گواه بوده است.
معصوم هاشمی، آمر امنیت فرماندهی پولیس کندز، گفت: «بر طالبان داخلی و بر مخالفان داخلی، بارها صدا کردیم که بیایند و به روند صلح بپیوندند.»
صفی الله امیری، عضو شورای ولایتی کندز، گفت: «آن طالبانی که به روند صلح میپیوندند، واقعاً مردم و وطن شان را دوست دارند؛ آنانی که نمیآیند، روشن است که غلامان پاکستان استند.»
سال هاست که رسیدن به صلح، از رویاهای مردم افغانستان بوده است و در این مدت، حکومت ها هم به گونهیی، برای به واقعیت مبدل شدن این رویا کوشیدهاند.
اما دخالتهای بیرونی، در برهم زدن این روند، همواره مایه نگرانی بودهاند و دیده میشود که برای جلوگیری از این مداخلات، کارهای اثر گذاری انجام نشدهاند.