یافته‌های یک گزارش تازۀ کمیسیون مستقل حقوق‌بشر که امروز (یکشنبه، ۲۰دلو) همه‌گانی شد، نشان می‌دهند که افراد دارای معلولیت در افغانستان با برخوردهای نادرست به ویژه با اهانت، تبعیض و ناباوری به توانایی‌های شان در جامعه و حتا در خانواده‌ها روبهرو استند.
در این گزارش ۱۵صفحه‌یی، با ۹۷۹ فرد دارای معلولیت در ۲۸ ولایت افغانستان گفت‌وگو شده‌است. ۱۷۹ تن این گفت‌وگو شونده‌گان زنان بوده‌اند.
کمیسیون مستقل حقوق‌بشر می‌گوید که آمار دقیق از شمار افراد دارای معلولیت در کشور وجود ندارد، اما بربنیاد گزارش «دفتر هندیکپ انتر‌نشنل» که در سال ۲۰۰۵ نشر شد، ۲.۷ درصد جمعیت ۳۰ میلیونی افغانستان را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهند.
مسؤولان کمیسیون مستقل حقوق‌بشر، روبهرو بودن افراد دارای معلولت با تبعیض و نابرابری‌ها، ابراز نگرانی می‌کنند و از حکومت می‌خواهند که سهولت‌هایی را به افراد دارای معلولیت فراهم بسازد.
بربنیاد گزارش کمیسیون مستقل حقوق‌بشر، افراد دارای معلولیت در کشور نه تنها به حقوق بنیادی شان دسترسی بسنده ندارند که حتا برخی از آنان گفته‌اند که خانواده‌های شان از وجود آنان خجالت می‌کشند.
بنفشه یعقوبی، کمشنر کمیسیون مستقل حقوق‌بشر در نشست ارایه این گزارش گفت: «افراد دارای معلولیت در بارۀ صحت که یکی از اساسی‌ترین حقوق تمام جامعه افغانستان است و از تمام بشریت است، متأسفانه افراد دارای معلولیت دسترسی کافی به حق صحی خودشان نداشته‌اند و عواملی را که بیان کرده‌اند دور بودن مسیر راه محل زنده‌گی تا مراکز صحی و همینطور در دست‌رس نبودن شفاخانه‌ها بوده‌است.»
ذاکره خاطرزی، رییس شورای اجتماعی زنان معلول افغانستان که اعضای این شورا را هفت صد زن معلول می‌داند، می‌گوید که چالش‌ها فراراه افراد دارای معلولیت در کشور بیشتر از آنچه است که در گزارش کمیسیون حقوق‌بشر تذکریافته‌است: «تعداد معلولین زیاد است و کمک‌ها بسنده نیستند؛ معلولین بسیار به حاشیه رفته‌اند.»
پیش از این، کمیتۀ جهانی صلیب سرخ گفته‌است که بیشتر از یک میلیون تن در افغانستان از یک نوع معلولیت رنج می‌برند و هرساله ده هزار معلول جدید بر شمار آنان افزوده می‌شود.