هیئت بخش خصوصی و مجلس نماینده‌گان که برای بررسی آتش‌سوزی گمرک اسلام‌قلعه به این گمرک رفته‌است می‌گوید که علت آتش‌سوزی در این گمرک نمونه‌گیری غیرمعیاری گاز مایع از سوی ادارۀ نور و استندرد و شرکت قراردادی بوده‌است.

بربنیاد یافته‌های این هیئت، فساد اداری و غفلت مسؤولان گمرک اسلام‌قلعه باعث گسترش آتش‌سوزی در این گمرک شده‌است.

صادق قادری، نمایندۀ مردم هرات در مجلس نماینده‌گان گفت: «نورم و استندرد و شرکت «تی سی آر سی»پول را به نام تست مواد نفتی می‌گیرد و شروع آتش‌سوزی از زمان گرفتن تست گاز - وقتی که موتر سایکل از آنجا می‌گذشت - شروع شد. بعد از آن مسؤولان گمرک و کمیساری مسؤولیت خودرا اداء نکردند و عامل دیگر هم فساد از گمرک شروع تا بالاتر از آن است.»

اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری کشور می‌گوید که به‌علت بی‌پروایی مسؤولان گمرک اسلام‌قلعه و نبود ظرفیت‌های لازم در این گمرک، میلیون‌ها دالر سرمایه‌های موترداران و بازرگانان در آتش سوخته و نابود شده‌است.

خان جان الکوزی، عضو هیئت مدیره اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری کشور بیان داشت: «ما به‌هیچ صورت سرمایه خودرا در چنین آتش حتمی نمی‌اندازیم. این آتش حتمی است. تا زمانی که سیستم در گمرک اسلام‌قلعه درست نشود و تا زمانی‌که مسؤولین مجازات نشوند هر کسی که باشد.»

موترداران و راننده‌گان در گمرک اسلام‌قلعه می‌گویند چاله‌های بزرگ در دورادور این گمرک که به‌منظور اخاذی از سوی مسؤولان گمرک اسلام قلعه کنده شده‌اند، باعث شدند موترها نتوانند از آتش‌سوزی فرار کنند.

محمد نادر، یکی از این راننده‌گان گفت: «به‌خاطر پول گرفتن اطراف موترها را با اسکواتور چاله کنده اند تا از این موترها که بی نوبت بگذرند هفت هزار و هشت هزار افغانی پول بگیرند.»

بربنیاد آمارهای اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری بیش از یک هزار موتر حامل حالاهای بازرگانی در آتش‌سوزی گمرک اسلام‌قلعه سوخته‌اند و صدها میلیون دالر به بازرگانان زیان وارد شده‌است.