در بیش از چهارده سال گذشته، کسانیکه در افغانستان در بازارهای «فور اکس» سرمایهگذاری کردهاند، صدها میلیون دالر زیان دیدهاند.
این سرمایهگذاران میگویند که میلیاردها دالر به همین بهانه از افغانستان بیرون کشیده شدهاند.
«فور اکس» بازار فروش آنلاین نفت، طلا و ارزها در جهان است. این بازار یکی از بزرگترین بازارهای جهانی است که روزانه به ارزش دهها میلیارد دالر معاملههای بازرگانی در آن انجام میشود.
معاملههای بازار «فور اکس» در افغانستان چهارده سال پیش بهگونۀ فریبکارانه نخست در میان بازرگانان و صرافان و سپس در میان جوانان تازه کار و حتا افراد بیسواد و کم درآمد از سوی شرکت «ویژن» بهگونه علنی ترویج شد.
احمد فواد، یکی از سرمایهگذاران در بازار فور اکس است که به گفتۀ خودش از پنج سال بدینسو در این بخش کار میکند.
فواد میپذیرد که تاکنون دهها هزار دالرش را در این بازار ازدست دادهاست: «بروکرهاییکه فعالیت دارند در این عرصه تمامی شان اصلی نیستند و شمار زیاد آنان کلاه برداران استند.»
آمارهای نخستین نشان میدهند که تاکنون بیش از هفده هزار تن در شهر کندهار در کاروبار بازار فور اکس درگیر بودهاند و بیشترین آنان با زیانهای هنگفت مالی روبهروشدهاند.
در این میان، کسانی هم هستند که در شهرهای گوناگون به تنهایی دهها میلیون دالر را از دست دادهاند.
خدمات فوراکس اکنون در کنار شرکتهای دیگر از سوی شمار بزرگی از صرافیها نیز عرضه میشوند.
عبدالرحمان ځیرک، عضو اتحادیه سراسری صرافان افغانستان بیان داشت: «بانک افغانستان بخواهند یا نخواهد این کار در تمام افغانستان انجام میشود – اکنون هم جریان دارد. راهکار این است که قانونی شود و لایحهیی برایش ساخته شود.»
به گفتۀ صرافان، درعقب این خدمات فریبکارانه فور اکس در سالهای گذشته و نیز اکنون بازرگانی بنام بشیر گلزاده قراردارد. این صرافان، میگویند که این شخص در سالهای گذشته شرکت ویژن و اکنون شرکتهای دیگری بنامهای «اف اکس زون» و «یونی فکس» را بهکار میگیرد.
این شرکتها بهگونۀ پنهانی و با شیوههای گوناگون اکنون هم در پایتخت و شماری از شهرهای دیگر فعال استند.
احمشاه هوتک، نماینده بشیرگلزاده، هرچند میپذیرد که آنان بنیادگذار خدمات فوراکس در افغانستان استند اما میگوید که با شرکتهایی که در حال حاضر در این بخش کار میکنند پیوندی ندارند: «شرکت خدمات ملی ویژن به اجازۀ وزارت تجارت و بانک مرکزی افغانستان فعالیت خودرا شروع کرد و به درخواست آنان فعالیتهای خودرا مسدود ساخت.»
در همین حال، بانک مرکزی نیز بکار بودن شماری از شرکتها و افراد را در بازار فورکس تأیید میکند و میگوید که به این نهادها تا کنون هیچ جواز رسمی در این بخش ندادهاند و نظارت از این خدمات هم کار آنها نیست.