یافتههای "کمتیۀ نظارت وارزیابی مبارزه با فساد اداری" وجود رشوههای بزرگ را دراستخدام کارمندان درگمرکها و بخش عواید وزارت مالیه فاش ساخته است.
دراین بررسیها که بربنیاد گفتههای کارمندان گمرکها انجام شده اند از بست اول تا بست ششم درگمرکها وعواید وزارت مالیه به صدها هزاردالررشوه گرفته شده است.
یافتههای این بررسیها نشان میدهند که روند استخدام کارمندان گمرکها وعواید در ولایتها از سوی دلالان شخصی رییسان گمرکها صورت میگیرد وبیشترین این افراد بربنیاد روابط سیاسی وخانوادهگی در گمرکها جابجا میشوند.
دراین بررسیها یک کارمند گمرک گفته است به کمک دلالی در وزارت مالیه راه یافت، اما زمانی که دربخش استخدام کارهایش را تمام کرد از وی سی هزاردالرخواستند و این کار وی را ناگذیرکرد تا با دلالش دراین وزارت که صلاحیت زیادی داشت گپ بزند، اما به وی گفته شد که این معمول است وباید این پول را بپردازد تا استخدام شود.
اجمل شاکر، کارشناس درکمیته نظارت وارزیابی مبارزه با فساد اداری میگوید که :"کارمندان بربنیاد روابط ورشوه گماشته میشوند و یافتههای ما نشان میدهد که دربدل صدها هزاردالر افراد دربستهای اول تا شش گماشته میشوند."
اکرام افضلی، رییس دیدبان شفافیت افغانستان میگوید که:" حکومت تا کنون برای اصلاح این روند هیچ کاری نکرده است واین باعث آن شده است که فساد درگمرکها به گونۀ سازمان یافته ادامه یابد وپول به جیب سیاسیون مفسد بریزد."
ازسویی هم دربررسی این کمیته آمده است که گزینش کارمندان در گمرکهای ولایتها، بربنیاد روابط شخصی و رابط خانوادهگی رییسان گمرکها صورت میگیرد وبیشتراین افراد برای حیف ومیل درآمدهای ملی برگزیده میشوند.
دراین بررسی گفته شده است که ازهر هشت کارمند درشماری ازگمرکها تنها دو کارمند فنی هستند و دیگران غیر فنی و بی هیچ گونۀ شرایط کار درگمرکها وعواید برگزیده شده اند.
خانجان الکوزی، عضو اتاق تجارت وسرمایه گذاری میگویدکه :"عواید هرروز کاهش میابد، اما عواید شخصی آنان هرروز افزایش میابد."
عظیم کبرزانی مجلس نماینده گان میگویدکه :" وقتی یک فرد یک چوکی را بخرد او به فکر کمایی میفتد نه به فکر درآمد های ملی ."
درهمین حال، وزارت مالیه میگوید که اتهامها در این بخش وجود دارند، اما سندی دراین بخش وجود ندارد و آنان میکوشند که به مشکلات دراین بخش رسیدهگی شود.
شمروزخان مسجدی، سخنگوی وزارت مالیه میگوید که :" آوازهها واتهامها است که بستهای گمرکها بفروش میرسند، تا کنون دراین بخش کدام سند به وزارت مالیه داده نشده است واگر باشد چنین مواردی به آنها نقطه پایان گذاشته خواهند شد."
بربنیاد بررسی کمیته نظارت وارزیابی مبارزه با فساد اداری درگزینش افراد در گمرکها وعواید وزارت مالیه به شمول وزیر و معینان وزارت مالیه رییسان بخشها، زورمندان محلی، نمایندهگان مردم درمجلس، شماری از چهرههای سیاسی و دلالان در داخل وزارت نقش دارند.
دراین بررسی آمده است که بیشترین گزینشها یا بربنیاد سفارشهای بیرونی به وزیر ومعینان صورت میگیرند و یا هم افراد ازسوی رییسان بخشها به وزیر و معینان معرفی و پس در بخشهای عواید جابجا میشوند.