د هرات د اطلاعاتو او کلتور ریاست مسوولین وايي، په دغه ولایت کې څه باندې ۲۵۰ لرغوني اثار د لمنځه تلو په حال کې دي.
دوی وايي، حکومت سږکال یوازې ۵ میلیونه افغانۍ د دغه ولایت د ټولو لرغونو آثارو د ساتنې لپاره ځانګړي کړي او په وینا یې دغه پیسې د یوې تاریخي آبدې د بیارغونې لپاره هم کافي نه دي.
د هرات ولایت د اطلاعاتو او کلتور ریاست د لرغونو اثارو د ساتنې مدیر، زلمی صفا وايي:«د طبعي ورانیو او پړسوب دېرش سلنه دی او تدابیرشته، خو که په کافي اندازه پانګه اړوندې ادارې ته په واک کې ورکړل شي.»
یو شمېر فرهنګپال حکومت په هرات کې د لرغونو آثارو د ساتنې او بیارغونې په برخو کې پر بې غورۍ تورنوي او خبرداری ورکوي که چېرې دغه وضعیت همداراز دوام وکړي؛ نو د دغه ولایت ډېری تاریخي آثار به لمنځه ولاړ شي.
د فرهنګي چارو کارپوه، ولي شاه بهره څرګندوي:«د کابو اتو سوو تاریخِ اثارو رغونې او مرمت لپاره پنځه میلیونه افغانۍ چې زه شاهد یم عملي به شي او کنه، کافي نه دي او دا تاریخي اثار د منځه تلو په حال کې دي.»
لاندې انځور کې تاریخي جومات چې د هرات ښار په ګازرګاه سیمه کې موقعیت لري د لمنځه تلو له حالت سره مخ وو؛ خو د ترکیې حکومت له لوري د څه باندې ۷۰ زره ډالرو په لګښت سره بیا رغول شوی دی.
هرات کې د ترکیې د لومړي وزیر د دفتر مسوول، علي ارغون چنار بیانوي:«راتلونکي کال کې د افغانستان او ترکیې د اړیکو سلمه کلیزه ده او موږ ته ډېره مهمه ده، موږ غواړو چې ځانګړي کارونه ولرو.»
ویل کیږي، په هرات ولایت کې څه باندې ۸۰۰ لرغوني آثار شته او د ځینو یې ځینې برخې د بیلابیلو لاملونو له امله ویجاړ شوي او یو زیات شمېر یې د لمنځه تلو په درشل کې دي.