د ایران مذهبي مشر ایت الله علي خامنه يي د جمعې په ورځ (د مرغومې په ۱۳مه) د قاسم سلیماني له وژل کېدو څو ساعته وروسته اسماعیل قااني د هغه پر ځای وګوماره.
اسماعل قااني، مشهد کې نړۍ ته سترګې پرانیستي دي او په تهران او مشهد کې پوځي روزنې لیدلې دي.
هغه د ۱۳۵۸ لمریز کال په وروستیو کې، د ایران له سپاه پاسدارانو سره یوځای شو او په ۱۳۷۲ کال کې د سپاه پاسداران «د څلور انصار » لښکر قومندان شو او په افغانستان کې یې د دغو ځواکونو د فعالیتونو مسوولیت په غاړه واخیست.
په افریقا کې ګامبیا او سنیګال او برازیل، بولیویا، وینزویلااو سوېلي امریکا ته د سفرونو په اړه هم رپوټ ورکړل شوی دی.
هغه د ۱۳۸۶ لمریز کال کې، د سپاه پاسداران د قدس څانګې د پخواني قومندان قاسم سلیماني د مرستیال په توګه وټاکل شو، د قاسم سلیماني له وژل کېدو وروسته د ایران له لوري د قدس ځواکونو د قومندان په توګه وټاکل شو.
لیکوال او څېړونکی علي الفونه چې په د ۲۰۱۲ کال کې د قاآني ژوندلیک لیکلی دی وایي چې قاآني په افغانستان کې د سپاه پاسداران د قدس څانګې د فعالیتونو مسوول و او په پاکستان او د منځنۍ آسیا په هېوادونو کې یې د دې څانګې فعالیتونه تر نظر لاندې لرل.
قاآني د فاطمیون ډلې د فعالیتونو په زور اخیستو سره افغانستان ته سفر لرلی دی. ښاغلی قاآني په ۲۰۱۸ز کال کې د ایران د امنیت شورا له منشي سره کابل ته سفر درلود او له ولسمشر او اجراییه رییس سره یې هم لیدلي دي.
نوموړی په همدغه کال د ایران د سفیر د مرستیال په نوم بامیانو ته ولاړ . د بامیان والي طاهر زهیر ۲۰۱۸ زیږدیز کال د جولای په یولسمه د خپل فېسبوک پر پاڼه د اسماعیل قاآني تصویرونه خپاره کړل او ویې لیکل چې د ایران د سفیر مرستیال په بامیانو کې د یوه روغتون له کاره لېدنه وکړه. د بامیان والي وایي چې بامیان ته د ایران د سفیر د مرستیال په نوم د دغه کس سفر له مرکزه تنظیم شوی و.
ښاغلی زهیر په دې اړه وايي:«ویل شوي وو چې د ایران د سفیر مرستیال د روغتون د کار او رغونې له جریانه لیدنه کوي او وروسته له والي سره یوه لنډه لیدنه هم لري او وروسته بېرته ستنېږي چې دقیقاً خپله همدا پروګرام یې اجرا کړ.»
علي الفونه هم لیکي چې ښاغلی قاآني له شمالي ټلوالې سره د سپاه پاسدارن د مرستو مسوول و چې له طالبانو سره جنګېده.
دغه لیکوال د طالبانو پر ضد له شمالي ټلوالي د قاآني د ملاتړ په اړه لیکلي دي ؛ د شمالي ټلوالې یو شمېر قوماندانان هم د مقاومت پر مهال له هغو مجاهدینو د قاسم سلیماني د ملاتړ خبره کوي چې د طالبانو پر ضد جنګېدل او وایي چې په ۱۳۷۷ لمریز کال کې د سپاه پاسداران د قدس څانګې قوماندان قاسم سلماني په لومړي ځل په تاجیکستان کې د شمالي ټلوالې له قوماندان احمد شاه مسعود سره ولېدل او همالته و، چې قاسم سیلماني ښاغلي مسعود ته د ایران د سفر بلنه ورکړه او تر هغه وروسته مسعود په کرمانشاه کې له سلیماني سره ولېدل؛ دغه قومندانانو زیاتوي چې د روسیې او هند تر څنګ ایران هم د مقاومت له جبهې سره مرسته کوله.
ښاغلي غني د جمعې پر ماښام (د مرغومې په ۱۳مه) د امریکا د بهرنیو چارو له وزیر مایک پامپيو سره هم ټلېفوني خبرې کړې وې او په هغه کې، د نورو هېوادونو پر خلاف د افغانستان د خاورې پر نه استعمالېدو ټینګار کړی و.
د سپاه پاسداران د قدس ځواکونو قومندان د جمعې په ورځ د بغداد په هوايي ډګر کې د امریکا په یوه هوايي برید کې ووژل شو.
د سلیماني ترڅنګ د عراق حزب الله د کتایب ډلې قومندان، د لبنان د حزب الله د بهرنیو عملیاتو قومندان په ګډون اوه تنه نور هم وژل شوي دي.
ایران امریکا ته ګواښ کړی چې د سلیماني غچ به ډېر سخت واخلي، خو ټرمپ ایران ته ګواښ کوي که چېرې په غچ اخیستو لپاره په ځینو اقداماتو لاس پورې کړي، د ایران په خاوره کې به ۵۲ موخې په نښه کړو.
