طلوع‌نیوز، به سندها و تصویرهایی دست یافته است که نشان می‌دهند از چندین‌سال بدین‌سو، سبزی‌ها و میوه‌ها، بی هیچ گواهینامۀ بهداشتی، از پاکستان به افغانستان وارد می شوند.

این سندها و تصویرها که به گونۀ پنهانی برداشته شده اند، نشان می دهند که بازرگانان و راننده گان در بندرگاه تورخم، گواهینامه های بهداشتی را از دلالان (کمیشن کاران) می خرند؛ آن هم گواهینامه هایی که حکومت پاکستان، دوسال پیش، آن ها را تقلبی گفته است و بی اعتبار اعلام کرده است.

در این سندها و تصویرها، از کار آزادانۀ دلالان در گمرک تورخم و دست داشتن برخی از کارمندان دولتی در این معاملات، نیز پرده برداشته می شود.

جالب است که بیشتر بازرگانان و راننده گانی که موترهای شان، در بندرگاه تورخم متوقف استند، این گواهینامه ها را ندارند و می گویند که آنان گواهینامه های دیگری را، آن هم در گمرک تورخم و با پرداخت پول به دست می آورند؛ اما این گواهینامه ها، با نامه‌های رسمی وزارت زراعت که در زمستان سال پار به نُه ولایت مرزی کشور فرستاده شده اند، تقلبی شناخته شده‌اند.

این راننده‌گان می‌گویند که آنان هیچ‌گاه، گواهینامه بهداشتی سبزی و میوه را در پاکستان به دست نیاورده اند و همیشه آن را در تورخم خریده‌اند.

افغانستان در بندرگاه‌هایش، توانایی بررسی بهداشتی سبزی‌ها و میوه‌هایی را ندارد که به کشور وارد می‌شوند. از همین‌رو، آمریت قرنطین وزارت زراعت در گمرک تورخم، گواهینامه بهداشتی پاکستان را، تنها باید امضا و مهر کند؛ اما در این تصویرها دیده می‌شوند که این اداره هم، از پذیرفتن گواهینامه اصلی بهداشتی پاکستان خودداری می‌ورزد.

کارمند این اداره، راننده‌گان و تاجران را به گرفتن گواهینامه‌های تقلبی از مردی به نام «مزمل» ترغیب می‌کند و حتا با آنان همراه می‌شود.

با این‌حال، کسی که گفته می‌شود گواهینامه بهداشتی تقلبی را در برابر هشت هزار افغانی به راننده‌گان و بازرگانان می‌دهد، پس از آن که در می‌یابد از او مخفیانه تصویر برداری می‌شود، هرگونه دخالتش را در این ماجرا رد می‌کند.

سرانجام، کارمند آمریت قرنطین، راننده‌گان و بازرگانان را به رو آوردن به کمیشن‌کاران تشویق می‌کند.

اجمل حمید عبدالرحیم زی، سخن گوی وزارت مالیه در این باره اما می گوید: «هرگاه کسی از طریق امتحان آمده است و یا اسناد ندارند، به هیچ گونه در گمرک به عنوان کمیشن کار، کار کرده نمی تواند.»
عبداللطیف واحدی، رییس نهادهای جامعه مدنی زون شرق نیز می افزاید: «در این باره باید جدی باشند و متخلفین به پنجه قانون سپرده شوند.»

وزارت زراعت و مالداری، نیز می‌پذیرد که از چندسال بدین‌سو، دوگونه مجوز بهداشتی پاکستان، در بندرگاه‌های کشور، از بهر وارد شدن سبزی‌ها و میوه‌ها، کاربرد داشته‌اند.

اکبر رستمی، سخن گوی این وزارت اظهار داشت: «از مجاری رسمی به وزارت زراعت پاکستان اطلاع داده شود و یک سرتیفیکیت مشخصی را به افغانستان معرفی کند.»
نابسامانی‌ها در بندرگاه‌های کشور به همین‌جا پایان نمی‌یابند.

به‌گونۀ مثال، در تصویرها نشان داده می شود که مدیریت تشریح اموال گمرک تورخم و چگونه‌گی سنجش بار یک موتر است؛ راننده، موترش بیست تُن بار دارد؛ اما به او می‌گویند که امروز بار موترش را دوازده تُن حساب خواهند کرد و از روز دیگر هم، هراندازه مال داشته باشد، پانزده تُن محصول خواهد شد.