زلمی خلیلزاد، فرستادۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان دور تازه سفرهایش را به کابل، دوحه و منطقه آغاز کرد.
وزارت خارجه ایالات متحده روز یکشنبه (۱۰ حوت) میگوید که آقای خلیلزاد این بار به دوحه کابل و شماری از پایتختهای دیگر منطقه میرود.
خبرنامه میافزاید که در جریان این دید و بازدید با رهبران جمهوری و دیگر رهبران افغان، نمایندهگان طالبان و کشورهای منطقه که منافع شان را در یک راه حل پایدار سیاسی و آتشبس فراگیر در افغانستان میبینند، بحث خواهد کرد.
یک سالهگی توافق امریکا با طالبان
این سفر خلیلزاد درست در یک سالهگی توافق امریکا و طالبان، صورت میگیرد.
امریکا و طالبان در دهم ماه حوت ۱۳۹۸ پس از ۱۸ ماه گفتوگو، توافقنامۀ صلح را امضا کردند.
در این توافقنامه دو طرف تعهد سپردند که نیروهای خارجی تا ماه "می" سال ۲۰۲۱ میلادی از افغانستان بیرون شوند و طالبان نیز تعهد کردند که با شبکۀ القاعده قطع رابطه کنند و به دیگر گروههای هراسافگن اجازه ندهند تا از خاک افغانستان به امریکا و هم پیمانان اش تهدیدی باشند.
همزمان با یکساله شدن این توافقنامه، طالبان میگویند که این توافقنامه راه عملی برای دستیابی افغانستان به ثبات و امنیت است.
این گروه هشدار میدهد که تلاشها برای بدیل این توافقنامه به نتیجه نخواهند رسید.
طالبان در اعلامیهیی که به مناسبت یک سالهگی توافق نامه دوحه صادر کردهاند، از ادامه حملههای هوایی نیروهای خارجی انتقاد میکنند: "توافقنامه دوحه راه عملی را برای برقراری امنیت و ثبات در افغانستان ایجاد نمودهاست. اگر در مقابل آن، به هر بدیلی دیگر تلاش میشود، نتیجه آن از همین اکنون به ناکامی محکوم میباشد."
عبدالسلام ضعیف، سفیر دورۀ طالبان در اسلامآباد گفت: "بربنیاد توافق دوحه اگر این پروسه به پیش برده شود، موضوع افغانستان از طریق سیاسی حل شده میتواند."
درهمین حال حکومت افغانستان میگوید که توافقنامه دوحه به دلیل افزایش خشونتها از سوی طالبان، نتیجه دلخواهی را به همراه نداشتهاست.
رحمتالله اندر، سخنگوی دفتر مشاور امنیت ملی رییسجمهور گفت: "هنوز هم در این توافقنامه برای امیدوار بودن مردم افغانستان چیزی وجود ندارد و طالبان هنوز هم به کشتار مردم افغانستان ادامه میدهند."
بربنیاد این توافقنامه قرار بود ده روز پس از امضای آن، مذاکرات میان افغانان آغاز شوند، اما چهگونهگی رهایی پنج هزار زندانی طالبان سبب شد که این کار عملی نشود، تا اینکه لویه جرگه مشورتی صلح درباره رهایی چهار صد زندانی خطرناک این گروه تصمیم گرفت و حکومت افغانستان پنج هزار زندانی طالبان را رها کرد و گروه طالبان نیز یک هزار زندانی حکومت افغانستان را از بند رها کردند.
مذاکرات میان افغانان به روز دوم ماه سنبله سال ۱۳۹۹هجری خورشیدی - شش ماه پس از امضای توافقنامه دوحه - آغاز شدند، اما دو طرف سه ماه رأیزنی کردند تا اینکه تنها دربارۀ کارشیوۀ آغاز مذاکرات صلح به توافق رسیدند.
مبنا قرار گرفتن توافقنامه دوحه و فقه حنفی در مذاکرات صلح دو موضوع جنجالییی بودند که سبب شد مذاکرات دور نخست سه ماه به درازا کشانیده شوند.
پس از پایان دور نخست مذاکرات، هیئت جمهوری اسلامی افغانستان به کابل برگشت و برخی از اعضای هیئت گروه طالبان بهشمول ملا عبدالغنی برادر به پاکستان رفتند، اما هنگامی که پس از سه هفته دوباره به قطر برگشتند، گفتوگوها دربارۀ تعیین اجندای مذاکرات بهگونه جدی آغاز نشدند.
دور دوم مذاکرات در حالی با سردی آغاز شد که حکومت جدید امریکا به رهبری جوبایدن از بازنگری توافقنامه دوحه سخن گفت که با اعلام این موضع امریکا، مذاکرات دور دوم، سی و شش روز متوقف شدند.
اکنون که چهار نشست میان گروههای تماس دو طرف دربارۀ تعیین آجندای مذاکرات برگزار شدهاند نتیجهیی را بههمراه نداشته و منابع آگاه از این نشستها میگویند که چگونگی سرعت در این مذاکرات به اعلام نتایج بازنگری امریکا از توافق نامه دوحه وابسته است.