گفتوگوها میان واشنگتن و طالبان در اوضاعی متوقف شدند که هنوز هم از آنچه که میان زلمی خلیلزاد و طالبان توافق شده بود، جزییات بیشتری همهگانی نشدهاست.
نمایندهگان واشنگتن و طالبان، در نُه دوری که نزدیک به یکسال را در بر گرفت، باهم دیدار کردند و دیدگاههایشان را دربارۀ صلح در افغانستان، باهم در میان گذاشتند؛ اما کابل تا پایان، از جزئیات این نشستها بهدور ماند و سران حکومت وحدت ملی، حتا به نسخهیی از توافقنامه نشستهای دوحه، نیز دست نیافتند.
درست در آوانی که هردو طرف شرکتکننده نشستهای واشنگتن و طالبان در قطر، به امضای توافقنامه نهایی شده در نهمین دور این گفتوگوها خوشبین بودند، رییسجمهور ایالات متحده امریکا شگفتیآفرین شد و در تویتی، از متوقف شدن این گفتوگوها خبر داد.
در روزهای پیش، زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ آمریکا برای صلح افغانستان، در سفر به کابل، گفت که پس از نزدیک به یک سال چانهزنی با طالبان، واشنگتن در اصول با این گروه به توافق رسیدهاست. توافقی که به گفتۀ آقای خلیلزاد، بربنیاد آن، در مرحلۀ نخست، در حدود پنجهزار نیروی امریکایی از پنج پایگاهشان در افغانستان بیرون خواهند شد و نیز در همین مرحله، خشونتها درولایتهای پروان و کابل کاهش خواهند یافت.
هرچند این نمایندۀ واشنگتن، همهچیز را به تصمیم نهایی دونالد ترمپ دربارۀ عملی شدن مو به موی این توافقنامه، بسته دانست.
زلمی خلیلزاد در گفتوگوی اخیرش با طلوعنیوز در این باره گفته بود: «هنوز هم رییسجمهور امریکا باید فیصله کند که قبول میکند یا تغییرات میخواهند بیاورند.»
گفتوگوهای واشنگتن و طالبان، از روز بیستم ماه میزان پارسال آغاز شدند و در نُه دور، تا دهم ماه سنبله امسال، ادامه یافتند.
محل برگزاری این گفتوگوها دوحه بود و تنها دور سوم آن در ابوظبی انجام شد. میگویند که جدیترین مرحلۀ این گفتوگوها، دور پنجم آن بود. در این دور که ملا عبدالغنی برادر و زلمی خلیلزاد نیز برای نخستینبار با هم روبرو شدند، دوطرف شانزده روز به مذاکره پرداختند و گاهی هم این نشستها تا چهارده ساعت به درازا میکشیدند.
• دورِ اول – ۲۰ میزان ۱۳۹۷
• دورِ دوم – ۲۵ عقرب ۱۳۹۷
• دورِ سوم (ابوظبی) – ۲۶ قوس ۱۳۹۷
• دورِ چهارم – ۲۹ جدی ۱۳۹۷
• دورِ پنجم (۱۶ روز؛ حضور ملا برادر) – ۶ حوت ۱۳۹۷
• دورِ نشست ششم – ۹ ثور ۱۳۹۸
• دورِ نشست هفتم – ۸ سرطان ۱۳۹۸
• دورِ نشست هشتم – ۱۲ اسد ۱۳۹۸
• دورِ نُهم – ۳۱ اسد ۱۳۹۸)
در تمامی نهُ دور این گفتوگوها، کسی از جزئیات موضوعات مطرح شده میان دو طرف آگاه نبود. تنها چیزهایی که همواره از آنها یاد میشدند، پافشاری طالبان بر بیرونشدن نیروهای خارجی از افغانستان و شرط گذاشتن واشنگتن دربارۀ جلوگیری از حضور هراسافگنان در خاک افغانستان و جلوگیری از مبدل شدن این کشور به یک تهدید جهانی بود.
شرکتکنندهگان نشستهای دوحه، همواره از پیشرفتها و نزدیکشدن دیدگاههایشان سخن میگفتند؛ اما این گفتهها بهگونهیی نبودند که شیر و آب ماجرا را از هم جدا بسازند.
باری، شیرمحمد عباس ستانکزی، رییس دفتر طالبان در قطر در جریان این گفتوگوها، گفته بود: «ما هیچ اختلافی با امریکاییان نداریم. تنها روی مسودهیی که ما دربارهاش حرف میزنیم، هنوز آن نهایی نشدهاست.»
کابل که از آغاز، بر رهبری گفتوگوها با طالبان از سوی افغانان تأکید داشت، نیز تا آخرین لحظه، از آنچه در قطر میگذشت، بیخبر ماند. رهبران حکومت وحدت ملی، حتا نتوانستند نسخهیی از توافقنامه میان خلیلزاد و طالبان را بگیرند.
گزارشهایی هم از بهحاشیه رانده شدن مشاور امنیت ملی ایالات متحده امریکا از گفتوگوهای دوحه نیز پخش شدند و گفته شد که این مقام امریکایی نیز از جزئیات این توافقنامه دور مانده است