یک پژوهش تازۀ نهاد تحقیق وارزیابی افغانستان نشان میدهد که در دو دهۀ گذشته ولایت نیمروز از یک منطقۀ بیابانی وخشک به مرکز بازرگانی کالاهای قانونی وغیر قانونی مبدل شدهاست.
دراین پژوهش، به ولایت نیمروز به مثابۀ یک ولایت مرزی افغانستان یاد شدهاست.
این پژوهش که دربارۀ بازرگانی "فرامرزی و اقتصاد جنگ درافغانستان" پخش شدهاست، آمدهاست که درسالهای گذشته زرنج، مرکز ولایت نیمروز به یک مرکز بازرگانی بینالمللی مبدل شدهاست و در این بخش، نقش سرمایهگذاریهای هند در چابهار ایران، برجسته بودهاند.
اما در این گزارش آمدهاست که با وجود پیشرفتهای بازرگانی دراین ولایت، فعالیتهای بازرگانی غیرقانونی درآن بیشتررُشد داشتهاست.
اورځلا نعمت، رییس واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان دربارۀ این پژوهش میگوید: "منطقۀ نیمروز با پاکستان و ایران هم مرز است، به همین علت تحت تأثیرمسایل سیاسی و اقتصادی دو کشور، قرار گرفتهاست و در این منطقه، اقتصادی مشروع وغیرمشروع رُشد داشتهاست."
بربنیاد این پژوهش، در کنار رُشد بازرگانی غیرقانونی و قانونی درمرزهای غربی کشور، بینظمیها در این بخش زمینهها را برای رقابتهای نا سالم هند و پاکستان و ایران در بازارهای کشور، فراهم ساختهاست.
اما اتاق تجارت و سرمایهگذاری با درنظرداشت بینظمیها در بازرگانی کشور میگوید که درسالهای گذشته در این بخش توجه زیادی نشدهاست و اینکار زمینه را برای رُشد بازرگانی غیرقانونی درکشور فراهم ساختهاست.
سید زمان هاشمی، رییس هیئت عامل اتاق تجارت وسرمایهگذاری میگوید: "به علت نبود یک سیستم منظم برای رُشد تجارت متاسفانه قاچاق درسالهای اخیر بیشتربودهاست و در این بخش، نیاز است که کارهای بهتر انجام شوند."
جواد دبیر، رییس اطلاعات و ارتباط عامه وزارت صنعت و تجارت نیز میگوید که حکومت افغانستان به مثابۀ یک حکومت مستقل تلاش کردهاست که زمینههای تجارت بهتر را فراهم سازد و بخش خصوصی را حمایت کند.
شماری از آگاهان اقتصاد، بادرنظرداشت نبردها در کشور و نیز استفاده سو کشورهای همسایه از این وضیعت، از حکومت میخواهند که برای رُشد بازرگانی داخلی وخارجی، برنامههای لازم را طراحی کند و کارکرد کنونی حکومت را درقبال بازرگانی غیرقانونی با کشورهای همسایه انتقاد میکنند.