اتحادیۀ اروپا و سفارت بریتانیا در کابل خواستار تشکیل بیدرنگ شورای عالی مصالحۀ ملی و آغاز به کار این نهاد در رهبری روند صلح شدهاند.
سفیران کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا با صدور یک اعلامیۀ مشترک، بر فراگیر بودن شورای عالی مصالحۀ ملی تأکید کردهاند و گفتهاند که رسیدن به یک صلح همیشهگی در افغانستان، بدون همبستگی سیاسی امکان پذیر نیست.
در بخشی از این اعلامیه آمدهاست:«ما ایجاد و فعال شدن بیدرنگ شورای عالی مصالحۀ ملی را همچون نهادی که وظیفه آن، رهنمایی در مذاکرات صلح است تشویق میکنیم. در کنار رهبران سیاسی، در این شورا نمایندهگان گروههای زنان، قربانیان جنگ، اقلیتهای مذهبی، جوانان و جامعه مدنی هم باید عضو باشند.»
پس از نُه ماه از ایجاد شورای عالی مصالحۀ ملی هنوز اعضای رهبری و تشکلات آن نهایی نشدهاست.
رییسجمهور سه ماه پیش در فرمانی، اعضای این شورا را معرفی کرد؛ اما عبدالله عبدالله، رییس این شورا با این فرمان مخالفت کرد و گفت که تعیین اعضای شورای عالی مصالحۀ ملی از صلاحیتهای او است.
امیرمحمد آخندزاده، عضو شورای عالی مصالحه ملی و والی پیشین هلمند اظهار داشت: «حالا در بین اینها اختلاف سر فهرست است و باید در تشکیل شورا افغانان آزاد و مستقل بیایند که دیدگاۀ مستقل دربارۀ صلح داشته باشند؛ نه این که به خواست خود شان باشند.»
نصرالله ستانکزی، استاد دانشگاه نیز افزود: «خود این شورا علاقه نگرفته است به مسله. و یکی از دلایلی که مذاکرات را به بن بست کشانده و مرجع مسؤول و پاسخگو هم نیست، عدم موجودیت شورای عالی مصالحۀ ملی است.»
نمایندۀ ویژۀ آلمان برای افغانستان هم در واکنش به دیدار روز گذشتۀ رییس شورای عالی مصالحۀ ملی با حامد کرزی و عبدرب الرسول سیاف بهگونه کنایه آمیز گفته است که در انتظار تصمیم دربارۀ رهبری شورای عالی مصالحه است.
از سرنوشت تشکیلات شورای عالی مصالحۀ ملی در حالی خبری نیست که مذاکرات صلح در دوحه جریان دارد.
نقش شورای عالی مصالحۀ ملی هنگامی در روند صلح پرسش برانگیز شدهاست که به گفتۀ منابع، رییسجمهور و هیئت جمهوری اسلامی افغانستان دربارۀ آغاز مذاکرات صلح با طالبان اختلاف دارند.
سیاستگران میگویند که اگر شورای عالی مصالحۀ ملی ایجاد میشد چگونگی آغاز مذاکرات در دوحه با چالشهای کنونی روبهرو نمیشد.
سمیع یوسفزی، خبرنگار اظهار داشت: «تیم مذاکراتی طالبان و افغانستان به یک توافق رسیده بودند و حالا طالبان فکر میکنند چیزی که توافق شده بود، از طرف دولت افغانستان عملی نشد.»
فریدون خوزون، سخنگوی شورای عالی مصالحه ملی نیز تصریح کرد: «ما کارهای خود را انجام دادیم. یک قسمتی از کارها که مربوط بخشهای دیگر میشود، ما نیازمند مشورهای آنان هستیم. امیدوار هستیم که آنان زودتر کارهای خود را انجام بدهند تا بخشهای شورای مصالحه ملی تکمیل و نهایی شود.»
شهروندان کشور میگویند که باید هرچه زودتر سرنوشت شورای عالی مصالحۀ ملی روشن شود تا این شورا بتواند روند صلح را مدیریت کند.