در پایان ماه اپریل سال روان میلادی، هیئت معاونت سازمان ملل متحد یا یوناما گزارش داد که از زمان امضای توافقنامه امریکا و طالبان در آخر ماه فبروری سال روان میلادی، بیش از ۵۰۰ غیرنظامی به شمول ۱۵۰ کودک کشته و زخمی شدند. ما در حال مجادله با این ارقام بودیم که در کابل بر یک شفاخانه نسایی و ولادی حمله شد که تمام کشور و جهان را تکان داد. در این حمله نوزادان، زنان حامله، مادران و کارمندان شفاخانه به گلوله بسته شدند. در همان روز، دهها تن از غیرنظامیان در یک حمله بر یک مراسم جنازه در گوشه دیگر کشور، جان باختند. این تنها داستان یک روز افغانستان بود. با وجودی که توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان امضا شد، اما با آن هم، نبردها ادامه دارند و غیرنظامیان به آن قیمت سنگینی میپردازند.
توافقنامه امریکا و طالبان به هدف این طرح ریزی شد تا مذاکرات مؤفق میان حکومت افغانستان و طالبان انجام شود و این برای یک ساختار تازه میان این دوطرف راه را باز کند، و همزمان با آن نیروهای امریکایی از کشور بیرون خواهند شد. اما واقعیت موجود روایت دیگری را بیان میکند. اگر میزان خشونتها کاهش نیابد و حملهها ادامه پیدا کنند، جنگ ادامه خواهد یافت. فرقی نمیکند که طالبان تا چی پیمانه پیشرفت خواهند کرد یا نه، اما سطح خشونتهای مسلحانه افغانستان را به یک پناه گاه امن تر برای تروریستان مبدل خواهد ساخت – و این درست تنها تقصیری بود که نیروهای امریکایی را در نخست به افغانستان آورد.
من از بیست سال به این سو عضویت یک حرکت زنان را در افغانستان داشته ام که به سطح ملی و محلی برای صلح و نزاع خانوادهگی، اجتماعات و جامعه کار میکند. از آن جایی که ما زنان و دختران را در بخشهای مختلف جامعه انسجام میدهیم، تلاش ما این است که فرهنگ صلح و عدم خشونت را برای کودکان و نوجوانان مان ترویج کنیم. هرچند کار ما توسط حملهها و فعالیتهای شورشیان به گونه گسترده متأثر میشود.
در بخش کاری من با شورای عالی صلح افغانستان، من یک گفتمان ملی را تقریباً در سطح تمام ولایات کشور در بین سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ میلادی راه اندازی کردم. در این برنامه، با میلیونها افغان از سطوح مختلف زندگی گفتگو انجام شد. هرکدام آنان خواهان پایان خشونت و خونریزی بودند.
تجربه من از هلمند متحیرکننده بود. هلمند برای سالها بخشی از شورشگری طالبان بوده و آمار درشتی از تلفات غیرنظامیان در این ولایت وجود دارد. زمانی که از هلمند دیدن کردیم، گروهی از سه تا چهار هزار تن به دیدن ما آمدند و از اشتیاق شان برای پایان جنگ در کشور سخن گفتند. ما با صدها زن دیدار کردیم. هیچ خانواده ای را پیدا نکردیم که یکی از اعضای اش را در جنگ از دست نداده است – و بسیاری شان در حالی جان شان را از دست داده بودند که یا در خطوط پولیس خدمت میکردند یا با طالبان بودند. برخی از خانوادهها یک پسرشان در خطوط نیروهای امنیتی کشور و یک پسر شان در میان طالبان بود. مادران شان گریه میکردند و خواهان پایان خونریزی بودند.
چیزی که من از هلمند آموختم این بود که مادران جنگجویان طالبان بار دوچند بر شانههای شان داشتند به خاطری که پسران شان مسوول تلفات غیرنظامیان شناخته میشدند، و این مادران از سوی بخش دیگر جامعه شان فشاری را بر خود احساس میکردند اما آنان هم نمیخواستند که پسران شان کشته شوند.
شمار زیادی از حرکتهای فعالان برای آتش بس از سوی افراد و نهادهای جامعه مدنی در سراسر کشور تأسیس شدند و تلاش آنان باعث آتش بس سه روز عید در سال ۲۰۱۸ شد. از آن زمان ما آموختیم که این ممکن است که برای آتش بس یک فرصت بدهیم – فرصتی با مدت طولانی تر – تا ما را توانایی آن را بدهد که به سوی صلح قدم بگذاریم.
در دوسال پسین، زنان افغان یک ائتلافی به سطح ملی را با هماهنگی شبکه زنان افغان ساخته اند که نام آن "صدای ما برای آینده ما" است. این ابتکار رهبران زن را از سراسر کشور گردهم آورده که خواست آنان آتش بس در جریان مذاکرات میان امریکا و طالبان بود. آنان خانوادهها و تودههای گوناگون مردم را در گفتگوهای شان شامل ساخته اند و خواست هرکدام آنان آتش بس و کاهش خشونتها است.
آتش بسی که از سوی طالبان اعلام شد و توسط حکومت افغانستان به آن پاسخ مثبت داده شد، همۀ ما را امیدوار ساخته است. خانواده من از مزرعهها و باغهای شان در بخشی از کشور دیدن کردند و با وجود بحران شیوع ویروس کرونا در جامعه، میشد یک خوشی را در چهره مردم دید و امیدی در چشمهای آنان محسوس بود. ما این امید را میخواهیم به یک آرزو مبدل کنیم، آرزویی برای یک افغانستان بهتر.
در بیست سال پسین، ما در افغانستان نو، راه درازی را پیموده ایم و اگر جنگ پایان یابد و خشونتها کاهش یابند، جوانان این کشور میتوانند در روند صلحسازی ملی نقش فعالی را بازی کنند. برداشت من این است که اگر به این آتش بس یک فرصت داده شود و تمدید شود، گفتگوهای میان افغانان میتوانند آغاز شوند و طالبان را در ساختار سیاسی و حکومت داری شامل بسازند. اگر آنان دیدگاه و چشم انداز اکثریت افغانان را احترام کنند، کشور به سوی یک صلح همه شمول و دوامدار قدم خواهد گذاشت و در آن صورت برای ماندن نیروهای امریکایی و ناتو و جنگ در افغانستان هیچ نیازی نخواهد بود.
وژمه فروغ مؤسس مرکز تحقیقاتی موسوم به "زنان، صلح و امنیت" است. او یک عضو ارشد شبکه زنان افغان است و در باره صلح در افغانستان و موضوعات مرتبط با جنگ، مینویسد.
همه میتوانند نوشتههایی که استوار بر واقعیتها است را به طلوعنیوز بفرستند تا در بخش "دیدگاه شما" به نشر برسد.
دیدگاهها در این مقاله از سوی طلوعنیوز تأیید یا شریک ساخته نمیشوند. نویسندهگان مقالهها برای درست بودن معلومات در مقاله شان مسوول استند و اگر معلومات شان نادرست بود، تصحیصی در آن نوشته اضافه خواهد شد.