بخش بهداشت افغانستان نیز در سال ۲۰۲۲ میلادی با دشواری روبهرو بود؛ در این سال، دو رویداد بیماری فلج کودکان ثبت شد که خوشبینیها دربارهی محو این بیماری در افغانستان، آسیب دید.
کمیته بینالمللی نجات در گزارش تازهاش اعلام کرد که بیش از ۹۰ درصد از مرکزهای بهداشتی در این کشور در آستانه بسته شدن استند. سوءتغذی به ویژه در میان کودکان در این سال از کلانترین نگرانی شهروندان کشور شمرده میشد.
سازمان نجات کودکان در بیستوسوم جنوری ۲۰۲۲ شمار کودکان مبتلا به سوءتغذی را ۷۰۰هزار تن اعلام کرد. این نهاد در گزارش خود هشدار داد که کودکان مبتلا به سوءتغذی رو به افزایش است.
صندوق پشتیبانی از کودکان سازمان ملل متحد یا یونیسف در گزارشی اعلام کرد که سه اعشاریه دو میلیون کودک از سوءتعذی حاد در افغانستان رنج میبرند که بیش از یک میلیون آن با خطر مرگ روبهرو خواهند شد.
سید مسلم، متخصص کودکان، گفت: «سالهای گذشته بیماران مبتلا به سوءتعذیه کم بود حالا روزانه تا بیستوپنج مریض بستری داریم.»
سازمان جهانی بهداشت با پخش گزارش جدید خود، اوضاع بهداشتی در افغانستان را نگران کننده خواند و برای جلوگیری از سقوط نظام بهداشتی افغانستان، خواستار برداشتن گامهای جدی شد.
جاوید هژیر، سخنگوی وزارت صحت عامه، (در آن زمان)، گفت: «اگر کمکهای که در بخش بهداشت انجام میشود در هماهنگی با وزارت صحت عامه توزیع نشود، ممکن که بحران در بخش بهداشت زیاد شود و مردم با مشکلات مواجه شوند.»
کمبود مرکزهای بهداشتی نیز برای بسیاری از شهروندان کشور از به مشکلات جدی محسوب میشد. بسیاری از شهروندان کشور به دلیل نبود مرکزهای بهداشتی و کمبود پزشک از ولایتها به کابل آمدند.
بربنیاد آمارهای که از سوی کمیته بینالمللی نجات در دسترس قرار دارد، نود درصد مرکزهای بهداشتی در آستانه بسته شدن قرار داشتند. بیشتر مرکزهای بهداشتی در ولایتها متکی به کمکهای خارجی بودند.
وزارت صحت عامه از نهادهای خارجی خواست تا در بخش بهداشت افغانستان را کمک کنند.
عبدالباری عمر، معین پیشین عرضه خدمات صحی وزارت صحت عامه، گفت: «چرا یک اجتماع، یک طبقه مظلوم که مریضان استند و چرا یک طبقه غیرسیاسی که پزشکان و نرسها استند در آجندای سیاسی داخل باشند.»
افغانستان در سال ۲۰۲۲ میلادی گواه دو واقعه مثبت فلج کودکان بود. در ششم فبروری این سال، یک کودک در ولسوالی دیله پکتیکا به این بیماری مبتلا شد و پس از نزدیک به هفت ماه، واقعه دوم فلج کودکان در دره پیچ کنر ثبت شد.
وزارت صحت عامه برای جلوگیری از این بیماری، نُه دور کارزار واکسین مبارزه با فلج کودکان را به راه انداخت که در این کارزارها ۱۰ میلیون کودک واکسین پولیو دریافت کردند.
سال ۲۰۲۲ میلادی برای کارمندان کارزار واکسین فلج کودکان، سال خوب نبود. هشت کمپاینر واکسین پولیو در ولایتهای کندز و تخار کشته شدند و این کار سبب شد که سازمان جهانی بهداشت کارزار فلج کودکان را در این دو ولایت به تعلیق بیاورد.
فریانه فدایی، رییس نهاد «جینوا کال» گفت: «ما باور داریم که حفاظت از غیرنظامیان تنها وظیفه ترینران نیست؛ بل هر شخص، مسوول تامین امنیت آنان است.»
هرچند وزارت صحت عامه بارها کارزار واکسین سرخکان را در سراسر کشور به راه انداخت؛ اما افغانستان در سال ۲۰۲۲ میلادی مقام سوم را در جهان در بخش مبتلایان سرخکان بدست آورد. بربنیاد گزارش سازمان جهانی بهداشت، سومالیا، یمن و افغانستان سه کشوری دارای بلندترین آمار ثبت بیماری سرخکان در جهان معرفی شدند.
سام مورت، مسوول ارتباطات یونیسف در افغانستان، گفت: «بخاطر جلوگیری از وقوع مرض باید در هر سه سال کارزارهای ایمنی بهداشتی راهاندازی شود اما بخاطر همهگیری کرونا، کارزارهای ملی مختل شدند بنابراین ما افزایش موارد سرخکان در کودکان که ایمنی نداشتند را دیدیم. نیاز فوری به کارزار ملی سرخکان در کشور است.»
در ماههای نخست سال ۲۰۲۲ میلادی، افغانستان به کمبود دوا به ویژه دواهای سرطانی و شکر روبهرو شد. اتحادیه دوا فروشان هشدار داد که افغانستان به گونهیی کمپیشینه با کمبود دوا روبهرو شده است.
بهای برخی از دواها نیز در این سال در پایتخت افزایش یافت.
اسد الله کاکر، رییس اتحادیه خدمات دوایی افغانستان، گفته است: «پول تجاران در بانکها بند است. یک بار به اندازه یک لک و دو لک داد، این یک مشکل است، مشکل دیگر این است که مالهای ما در گمرکها متوقف مانده.»
صدیق الله حسنزی، مسوول پروژه ساخت آشیانههای بهداشتی در غور، گفت: «هدف پروژه افزایش دسترسی زنان و کودکان به خدمات صحی است در ضمن ولادتهای مصوون نیز در این آشیانهها انجام میشوند.»
در کنار چالش و مشکلات در بخش بهداشت، وزارت صحت عامه در این زمینه دستاوردهایی نیز داشت. برای نخستین بار، بخش جراحی قلبی کودکان در شفاخانه صحت طفل اندراگاندی به بهره برداری رسید. بخش عاجل شفاخانه انتانی نیز با هزینه ۴۰۰هزار دالر از سوی سازمان جهانی بهداشت گشایش یافت.
قلندر عباد، سرپرست وزارت صحت عامه، گفت: «ظرفیت تستهای که ایجاد شده است مانند پی سی آر تب کانگو، کولرا و معاینات دیگر روزانه تستهای که نیاز است بر آنان فرصت برابر شده. این موارد که در گذشته موجود نبود چه گونه میتوانم بگویم که این شفاخانه انتانی است.»
یک ماه پیش، موترهای امبولانس با هزینه بیش از شش میلیون دالر از ازبیکستان خریداری و در اختیار وزارت صحت عامه قرار گرفت.
شرافت زمان، امرخیل سخنگوی وزارت صحت، پیش از این گفته است: «پلان ما در ۲۰۲۲ این است که در حدود ۵۰۰ مرکز بهداشتی تازه ما در کشور ساخته شوند و در کنارش، هدف ما این است که در بخشهای معافیت و تشخیص کار کنیم.»
هم اکنون بخش بهداشت افغانستان به کمکهای جامعه جهانی متکی است و بیشتر نهادهای کمک کننده به ویژه صلیب سرخ و سازمان جهانی بهداشت افغانستان را در این زمینه کمک میکند.
دیدگاه تان در این باره