محمد سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری در نشست روز جهانی سواد گفت که افغانستان یکی از کم سواد ترین کشورها است و فساد مانع اصلی توسعۀ معارف در کشور است.

در همین حال، رولان غنی نخست بانوی کشور نیز می‌گوید که بی ثباتی‌ها، فقر و افزایش خشونت‌ها عوامل اصلی بی سوادی در افغانستان استند.

مسؤلان وزارت معارف می‌گویند که طرح "بسیج ملی برای نابود از بین بردن بی سوادی" برای توسعه معارف اثر گذار خواهد بود.

بربنیاد آمارها بیش از شصت در صد جمعیت افغانستان که بیشتر شان زنان استند، سواد ندارند و افغانستان از جملۀ کم سواد ترین کشور های جهان شمرده می شود.

معاون دوم رییس جمهور فساد را مانع توسعه سواد در کشور می‌داند و می‌گوید که بی سوادی خشونت ها و تندروها را افزایش میدهد.

آقای دانش گفته است:" فساد مانع اصلی توسعه سواد است.حیف و میل شدن امکانات و منابع،قرار داد ها و تدارکات غیر شفاف،معلمین خیالی، ساختمانهای نیمه کاره، مکتب های فاقد کتاب و معلم همه گی ناشی از فساد و سوء استفاده هاییست که متاسفانه در اداره های مختلف معارف رخنه کرده اند."

نخست بانوی کشور زیر بنای صلح و کاهش فقر را وابسته به توسعه سواد در کشور می داند.

رولا غنی، نخست بانوی کشور گفت:"اگر می خواهیم که سواد اموزی درست موفق شود کسانی که وظیفه سواد اموزی را در ولایت ها دارند باید ادم های مسلکی باشند."

معین سواد اموزی وزارت معارف از برنامه های معارف برای توسعه سواد سخن می گوید.

سردار محمد رحیمی، معین سواد اموزی وزارت معارف گفته است:"اگر تمرکز ویژه بر سواد اموزی بر بنیاد طرح بسیج ملی داشته باشیم می توانیم در ۱۵ سال اینده اگر هدف را سالانه یک میلیون نفر در نظر بگیریم، یا کمی کمتر می توانیم سطح سواد را ۷۰ تا ۸۰ در صد افزایش بدهیم."

این برنامه در لیسه امانی برگذار شده است، در حالی که باید دانش آموزان دوباره به مکتب می آمدند، اما در این جا هیچ دانش آموزی دیده نمی شود، یک آموزگار این مکتب می گوید هر زمانی که رییس جمهور و یا نخست بانوی کشور در این مکتب برنامه یی داشته باشند، تمامی دانش آموزان رخصت می شود و امنیت این مکتب از سوی نگهبانان رییس جمهور گرفته می شود.

دور تر از لیسه امان در لیسه بی بی مهرو نیز دانش آموزان کمتر به درس های شان حاضر شده اند، آموزگاران خانواده ها در غیرحاضری این دانش آموزان مقصر می دانند.

ضیاالرحمان معاون  لیسه بی بی مهرو گفت:"تلویزیون معارف باید روزمره پخش کند به خانواده های شاگردان بفهماند که مکتب رخصت نیست."

بر بنیاد آمارهای وزارت معارف، نیمی از جمعیت بی سواد کشور زیر سن پانزده سال استند، این وزارت می‌گوید که اکنون ۴۰۰ هزار تن در هژده هزار مرکز سواد آموزی سرگرم یاد گیری خواندن و نوشتن استند.