ریاست جمهوری افغانستان در واکنش به گفتههای پسین وزیر خارجۀ ایران در بارۀ افغانستان، میگوید که مقامهای وزارت خارجۀ ایران به سخنگویان طالبان مبدل شدهاند.
شاه حسین مرتضوی، معاون سخنگوی رییسجمهور در فیسبوکش، ایران را به طرفداری از اندیشههای ملاعمر میداند و میگوید که ایران از یک افغانستان مردم سالار به شدت نگران است.
مرتضوی نگاشته: «سخنگويان جديد طالبان!!؟ مقامات وزارت خارجه ايران اين روزها در نقش سخنگويان طالبان عمل ميكنند. اگر كشور همسايه معتقد به گفتوگو براي راه حل ميباشند چرا راه گفتوگو را با گروههاي مخالف داخلي خود از جمله مجاهدين خلق بسته است؟ چرا به مشكل سياسي داخلي خود كه سالها ايران را به بحران برده است از راه گفتوگو اقدام نميكند؟ آيا بهتر نبود به جاي شنيدن صداي طالبان صداي مخالفان سياسي مانند ميرحسين موسوي يا كروبي شنيده ميشد؟»
شاه حسین مرتضوی نگاشته است، ایران ترس دارد که مبادا آزادیهای موجود در افغانستان الگوی برای ایران شود.
این اظهارات در حالی مطرح میشوند که جواد ظریف، وزیر خارجۀ ایران در یک گفت وگو تلویزیونی، آیندۀ افغانستان را بدون نقش طالبان ناممکن دانست. جواد ظریف گفت که این نقش نباید غالب باشد، اما غیرممکن است که طالبان در آینده افغانستان نقشی نداشته باشند.
او افزود: «البته در پایان روز این تصمیمی است که افغانها باید بگیرند و ما در منطقه و فراتر از منطقه باید برای گرفتن این تصمیم از سوی افغانها زمینهسازی کنیم، نه این که بر افغانها تحمیل کنیم. من باور دارم که هیچ کسی در منطقه به این باور نیست که افغانستان زیر حاکمیت طالبان به سود امنیت در منطقه خواهد بود، فکر میکنم در این زمینه تقریبأ یک اتفاق نظر وجود دارد.»
در همین حال، وزارت خارجۀ افغانستان نیز در واکنش به این اظهارات میگوید که اینگونه اظهارت بر روابط دوکشور تأثیر منفی میگذارد.
صبغت الله احمدی، سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: «نظریات این چنینی، قطعأ میان دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری اسلامی افغانستان فاصله ایجاد میکند و روی روابط ما تاثیر منفی میگذارد. امیدوار هستیم که تمام کشورهای منطقه و جهان به رهبری و مالکیت جمهوری اسلامی افغانستان حرمت بگذارند.»
این همه در حالی است که اخیرأ هیئتی از طالبان به دعوت ایران به تهران رفتند و با مقامهای ایرانی گفت وگو کردند.
جاوید کوهستانی، نظامی پیشین میگوید که طالبان در تلاش کسب قدرت اند و هرگاه آنان به قدرت نباشد، جنگ نیز ادامه خواهد داشت: «طالبان برای کسب قدرت میجنگند و تا زمانی که شریک قدرت سیاسی نشوند، تأمین صلح در افغانستان ناممکن است.»
در این میان، رییسجمهور غنی بر تأمین صلح پایدار در کشور تأکید میورزد و میگوید که صلح به قیمت تأخیر انتخابات ریاست جمهوری پذیرفتنی نیست: «من حاضر به هر قربانی بخاطر صلح هستم به شرط که صلح پایدار باشد، اما نه به قیمت این که انتخابات به عقب انداخته شود.»
محمدعمر داوودزی، نمایندۀ ویژۀ رییسجمهور غنی در امور اجماع منطقهیی برای صلح، از چند روز بدینسو در اسلام آباد به سر میبرد و سرگرم جلب همکاری «صادقانه»ی پاکستان برای صلح افغانستان است
سیداحسان طاهری، سخنگوی شورای عالی صلح در این باره گفت: «پاکستان گامهایی را برداشته کافی نیست و همچون یک کشور همسایه و ممد قوی در روند صلح افغانستان وظایف خانهگی خود را انجام دهد.»
با این همه، در اوج تلاشهای امریکا و متحدانش برای صلح با طالبان، منابعی میگویند که مقامهای ایرانی در سفرهای پسین شان به کابل خواهان نقش برجستۀ ایران در گفت وگوهای صلح افغانستان شدهاند و گفتهاند میتوانند طالبان را به میز گفت وگوهای صلح با حکومت افغانستان بکشانند. در همین راستا چند روز پیش، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت که طالبان آماده اند تا جنگ افزارهای شان را بر زمین بگذارند.