امروز بیست و ششم دلو، برابر است با سی و دومین سالروز خروج ارتش سرخ از افغانستان؛ رویدادی که جنگهای داخلی را در پی داشت.
رییسجمهور غنی در پیامی به همین مناسبت، میگوید که خروج نظامیان شوروی پیشین از افغانستان مسؤولانه نبود و بی برنامهگی برای آینده کشور، باعث جنگهای داخلی شد: «به دلیل اینکه خروج نیروهای شوروی مسؤولانه نبود و هیچ تدبیری برای آینده کشور در آن درنظر گرفته نشده بود، افغانستان به یک جنگ داخلی چند بُعدی داخل ساخته شد که در نتیجه آن، نیروهای امنیتی، نهادهای ملی و زیربناهای افغانستان ازهم پاشید.»
در سال ۱۳۶۷هجری خورشیدی، در همین روز ماه دلو، نظامیان اتحاد شوروی پیشین، افغانستان را ترک کردند. نظامیانی که برای دهسال در افغانستان ماندند و در این مدت با گروههای مجاهدین درگیر بودند.
عنایتالله شاداب، جهادی پیشین که روزگاری را در جنگ سپری کردهاست، از این روز بهعنوان یک افتخار یاد میکند: «امروز در حقیقت روز درخشش پیروزی ملت پابرهنهیی است که در برابر ابرقدرت وقت قد علم کرد.»
کریم امین، عضو حزب اسلامی نیز بیان داشت: «سیکولارها و کمونیستهاییکه مدعی استند که این جنگ بین دو ابرقدرت بود، باطل بر تصدیق زمان بر واقعیتها استند؛ کشورهای بیرونی کمکهای خود را زمانی به مجاهدین شروع کردند که پیروزی مجاهدین تقریباً پیش آنان قطعی شده بود.»
لشکرکشی ارتش سرخ به افغانستان، از همان آغاز، با واکنش سازمان ملل متحد روبهرو گشت. در قطعنامه مجمع عمومی این سازمان، در ماه جدی سال ۱۳۵۸، بر بیرون شدن بیقید و شرط و هرچهزودتر این نظامیان از افغانستان تأکید شد.
در این میان، دولت آنزمان، پیشنهاد مذاکرات مستقیم را با کشورهای همسایه داد تا بشود با قطع مداخلات بیرونی، راه خروج ارتش سرخ از افغانستان هموار گردد.
مذاکرات برای پایانبخشیدن به حضور ارتش سرخ در افغانستان، در حدود هفتسال به درازا کشید.
اکنون که بیش از چهار دهه از خروج نظامیان شوروی پیشین از افغانستان میگذرد، بحث بیرون شدن کامل نیروهای امریکایی از این کشور، پس از بیستسال حضور، داغ است.
شماری از باشندهگان کشور اوضاع کنونی را به سالهای اخیر حضور ارتش سرخ در افغانستان شباهت میدهند.
احمد توحید جویا، باشندۀ کابل بیان داشت: «به جز از بدبختی دیگر چیزی حاصل ندارد؛ به خاطر این که اینها به خاطر منفعت شخصی خود و منافع ملی کشورشان میآیند و هر روزی که منافع خود را در کشور ما ندیدند، دوباره میروند.»
عبدالرازق، باشندۀ دیگر کابل نیز افزود: «این علتهای مختلف دارد! عمدهترین علتش، مداخله کشورهای بیرونی و ناکامی و به پختهگی نرسیدن سیاسیون در افغانستان است.»
برخی از آمارها میرسانند که در دهسال جنگ میان ارتش سرخ و مردم افغانستان، بیش از یک میلیون شهروند کشور جان باختند، بیش از یک میلیون معلول شدند و میلیونها تن دیگر هم به کشورهای همسایه پناه بردند.
در این جنگ، چهارده هزار نظامی روس نیز کشته شدند؛ جنگی که از بُعد سیاسی و مالی هم، به اتحاد شوروی پیشین سخت زیانبار تمام گردید.